Δημοφιλή ¶ρθρα
- Αυτοάνοσα Νοσήματα
- Αυτοάνοσα & Χρόνια Νοσήματα
- Επιστημονικό Έργο
- Αγωγή και Παρακολούθηση εξ Aποστάσεως
- Μελέτη με τη Συμμετοχή της Metabolomic Medicine Ανάμεσα στις πιο Διαβασμένες Παγκοσμίως
- Γιατί πολλοί Ασθενείς με Χασιμότο δεν Αισθάνονται καλά ενώ ο Θυρεοειδής τους Δείχνει Ρυθμισμένος στις Εξετάσεις
- Συμμετοχή του Dr. Τσουκαλά στο International Congress of Rural Medicine στο Τόκυο
- Πώς Μπορούμε να Ενισχύσουμε το Ανοσοποιητικό μας
- Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου: Νόσος του Crohn και Ελκώδης Κολίτιδα
- Metabolomic Analysis® - Μεταβολομικές Αναλύσεις
- Ποια ειδική εξέταση πρέπει να κάνετε αν πάσχετε από αυτοάνοσο
- Το Σώμα Σου Είναι Γενετικά Προγραμματισμένο Να Είναι Υγιές
- Μεταβολισμός και Αυτοάνοσα
- Η Κρυμμένη Πείνα Καθορίζει την Πορεία Ασθενών με Λοιμώξεις και Χρόνια Νοσήματα
- Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
- Αγωγή και Παρακολούθηση εξ Aποστάσεως
- Μελέτη με τη Συμμετοχή της Metabolomic Medicine Ανάμεσα στις πιο Διαβασμένες Παγκοσμίως
- Γιατί πολλοί Ασθενείς με Χασιμότο δεν Αισθάνονται καλά ενώ ο Θυρεοειδής τους Δείχνει Ρυθμισμένος στις Εξετάσεις
- Συμμετοχή του Dr. Τσουκαλά στο International Congress of Rural Medicine στο Τόκυο
- Πώς Μπορούμε να Ενισχύσουμε το Ανοσοποιητικό μας
- Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου: Νόσος του Crohn και Ελκώδης Κολίτιδα
- Metabolomic Analysis® - Μεταβολομικές Αναλύσεις
- Ποια ειδική εξέταση πρέπει να κάνετε αν πάσχετε από αυτοάνοσο
- Το Σώμα Σου Είναι Γενετικά Προγραμματισμένο Να Είναι Υγιές
- Μεταβολισμός και Αυτοάνοσα
- Η Κρυμμένη Πείνα Καθορίζει την Πορεία Ασθενών με Λοιμώξεις και Χρόνια Νοσήματα
Υπηρεσίες
Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Πορεία των Αυτοάνοσων Νοσημάτων
Αυτοάνοσα Ορμονικές Διαταραχές
Αυτοάνοσα & Χρόνια Νοσήματα
Μελέτη με τη Συμμετοχή της Metabolomic Medicine Ανάμεσα στις πιο Διαβασμένες Παγκοσμίως
Η Κρυμμένη Πείνα Καθορίζει την Πορεία Ασθενών με Λοιμώξεις και Χρόνια Νοσήματα
6 Κοινά Προβλήματα που Αντιμετωπίζουν στην Καθημερινότητα τους όσοι έχουν Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ) Συμπτώματα – Αίτια
Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο Μεταβολομικές Αναλύσεις
Ειδικές Εξετάσεις που Απευθύνονται σε Ασθενείς με Αυτοάνοσο Εντοπίζουν Ελλείψεις που Επηρεάζουν την Πορεία της Νόσου
10 Κοινά Προβλήματα που Αντιμετωπίζουν στην Καθημερινότητα τους όσοι έχουν Αυτοάνοσο Νόσημα
Ψωρίαση & Φλεγμονή
/2022%20(3)/%CF%88%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%83%CE%B7%20%26%20%CF%86%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AE.jpg)
Η αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής είναι βασικός παράγοντας στη βελτίωση της πορείας της ψωρίασης.
Ψωρίαση & Φλεγμονή
Νέα Στοιχεία για την Επίλυση της Φλεγμονής στη Ψωρίαση
Η αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής είναι βασικός παράγοντας στη βελτίωση της πορείας της ψωρίασης.
Νέα στοιχεία δείχνουν ότι η ενίσχυση των μηχανισμών επούλωσης παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της νόσου.
Ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές που δεν ανιχνεύονται εύκολα, περνούν απαρατήρητες για πολλά χρόνια και επηρεάζουν την ικανότητα του οργανισμού να διαχειριστεί φλεγμονή σε ασθενείς με Ψωρίαση.
Η ψωρίαση είναι ένα αυτοάνοσο νοσήμα όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα και καταστρέφει το δέρμα, προκαλώντας χρόνια φλεγμονή.
Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, αναφέρουν ότι η πρόσφατη ανακάλυψη των μηχανισμών που οδηγούν στην ανάπτυξη της φλεγμονής στο δέρμα, μπορεί να βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της ψωρίασης και άλλων αυτοάνοσων, όπως τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου: η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα[1].
Το δέρμα και ο εντερικός βλεννογόνος είναι δύο ιστοί που έρχονται σε επαφή με μικρόβια και λειτουργούν ως φραγμοί σε σχέση με το εξωτερικό περιβάλλον.
Και στους δύο ιστούς, λόγω του ρόλου τους ως φραγμού, καταγράφεται ισχυρή παρουσία και δράση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η δράση των κυττάρων του ανοσοποιητικού στο δέρμα και στο βλεννογόνο του εντέρου, αφορά στην διατήρηση της ακεραιότητας των ιστών και στην προστασία τους ενάντια σε παθογόνους μικροοργανισμούς.
Όταν προκύπτει μια βλάβη στο δέρμα ή στους βλεννογόνους, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού παράγουν μια κυτοκίνη, την ιντερλευκίνη-17Α (IL-17A), που υπό φυσιολογικές συνθήκες παίζει κεντρικό ρόλο στην επούλωση των ιστών και στην επίλυση της φλεγμονής.
Η φλεγμονή είναι ένας φυσιολογικός μηχανισμός, στον οποίο συμμετέχει το ανοσοποιητικό σύστημα, που έχει σκοπό να επουλώσει μια βλάβη.
Στη ψωρίαση και σε άλλα αυτοάνοσα ωστόσο, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού παράγουν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ιντερλευκίνης-17 από το φυσιολογικό. Η αυξημένη παραγωγή αυτής της κυτοκίνης, είναι ένας από τους κύριους μηχανισμούς που οδηγούν στην ανάπτυξη χρόνιας φλεγμονής στην ψωρίαση.
Γι’ αυτό το λόγο, έχουν αναπτυχθεί φαρμακευτικές αγωγές - βιολογικοί παράγοντες - που εξουδετερώνουν την ιντερλευκίνη-17Α και βοηθούν στον έλεγχο των συμπτωμάτων της ψωρίασης.
Ωστόσο, νέα στοιχεία δείχνουν ότι η IL-17A, πέρα από την επιδείνωση της φλεγμονής, έχει έναν σημαντικό προστατευτικό ρόλο και προάγει την επούλωση των συγκεκριμένων ιστών.
/2022%20(3)/%CE%B9%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7.jpg)
Εικόνα: η ιντερλευκίνη-17α (IL-17a) παίζει κεντρικό ρόλο στην επίλυση της φλεγμονής και στην επούλωση των δερματικών βλαβών στη ψωρίαση. Trends in immunology 2022, modified.
Ο προστατευτικός ρόλος της IL-17A, αποκαλύφθηκε όταν χορηγήθηκε βιολογικός παράγοντας για την αναστολή της συγκεκριμένης ιντερλευκίνης, σε ασθενής με ψωρίαση που έπασχαν και από φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Σε ορισμένους από αυτούς τους ασθενείς, παρατηρήθηκε η θεραπεία για την αναστολή της IL-17A οδήγησε στην εκδήλωση εξάρσεων της νόσου του Crohn και της ελκώδους κολίτιδας.
Η εκδήλωση φλεγμονής με την αναστολή της IL-17A, οδήγησε στην διερεύνηση της δράσης της και του ρόλου της στη φλεγμονή.
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science, ερευνητές βρήκαν ότι η IL-17A, έχει κεντρικό ρόλο στην επούλωση του δέρματος και επιδεικνύει αντιφλεγμονώδη δράση[2].
Η IL-17A έχει διπλό ρόλο. Όταν παράγεται φυσιολογικά από τα λευκά αιμοσφαίρια που βρίσκονται στο δέρμα, οδηγεί σε επούλωση του δέρματος και λύση της φλεγμονής. Όταν όμως τα κύτταρα του ανοσοποιητικού απορυθμίζονται και την εκκρίνουν σε μεγάλες ποσότητες, επιδεινώνουν τη φλεγμονή και είναι κεντρικός παράγοντας στην ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η ψωρίαση, η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.
Τα παραπάνω στοιχεία έρχονται σε συνέχεια δημοσίευσης στο National Geographic τον Μάρτιο του 2022, με τίτλο το «Τέλος της Φλεγμονής». Στο άρθρο αναφέρεται ότι η έρευνα έχει πλέον στραφεί σε νέους τρόπους επίλυσης της φλεγμονής, που αναμένεται να φέρουν επανάσταση στη θεραπεία των χρόνιων φλεγμονωδών νοσημάτων[3].
«Η απλή διακοπή της φλεγμονής δεν αρκεί για να επιστρέψουν οι ιστοί στη φυσιολογική τους κατάσταση», αναφέρει στο National Geographic ο Ruslan Medzhitov, καθηγητής ανοσοβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Yale. «Αυτή η προσέγγιση αγνοεί την άλλη όψη του νομίσματος της φλεγμονής: την επίλυση της και την αποκατάσταση της βλάβης.»
Ο Θετικός Ρόλος της Φλεγμονής
Η επίλυση της φλεγμονής είναι μια ενεργή, εξαιρετικά συντονισμένη διαδικασία που καταλήγει στην αναδόμηση των ιστών και την απομάκρυνση των νεκρών βακτηριδίων και κυττάρων. Όταν διαταραχθεί αυτή η διαδικασία, εκδηλώνονται φλεγμονώδεις ασθένειες.
Ο ρόλος της φλεγμονής στα περισσότερα χρόνια νοσήματα, ακόμη και στην ίδια τη γήρανση και τις παθολογικές καταστάσεις που τη συνοδεύουν, περιγράφηκε εκτενώς στις αρχές τις δεκαετίας του 2000.
Μέχρι σχετικά πρόσφατα, πιστεύαμε ότι η φλεγμονή απλά σταματούσε. Οι ανοσολόγοι πίστευαν ότι τα μόρια που την πυροδοτούν και τα νεκρά κύτταρα που προκύπτουν, τελικά αποσυντίθενται με κάποιο τρόπο και σταδιακά απορροφώνται.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι εντελώς διαφορετική. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας της φλεγμονής είναι μια λεπτομερώς ελεγχόμενη διαδικασία, που οδηγεί στην επούλωση των ιστών που έχουν υποστεί βλάβη.
Η φλεγμονή είναι ο μηχανισμός που ενεργοποιεί ο οργανισμός, ώστε να διορθώσει μια βλάβη. Η συσσώρευση αίματος στην περιοχή, το οίδημα (πρήξιμο), η ερυθρότητα και ο πόνος είναι μέρος αυτής της διαδικασίας.
Ο πόνος για παράδειγμα και η αυξημένη ευαισθησία σε ένα σημείο του σώματος που έχει υποστεί βλάβη, στοχεύουν στην προστασία της περιοχής, μέχρι ο οργανισμός να αποκαταστήσει πλήρως τη λειτουργικότητά της.
Όταν διαταράσσεται η διαδικασία της φλεγμονής, αυτή γίνεται χρόνια και το χημικό οπλοστάσιο που χρησιμοποιείται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, συχνά βλάπτει τους υγιείς ιστούς.
Η εμμένουσα χρόνια φλεγμονή έχει συσχετιστεί με αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο λύκος, που χαρακτηρίζονται από πόνο, περιορισμό της κίνησης και βλάβες σε όργανα (καρδιά, νεφροί, πνεύμονες).
Η χρήση φαρμακευτικών θεραπειών όπως η κορτιζόνη, τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα και οι βιολογικοί παράγοντες, σταματάνε τη φλεγμονή και μειώνουν τον πόνο. Ωστόσο, δεν επιτρέπουν στον οργανισμό να ολοκληρώσει τη διαδικασία και να αποκαταστήσει τη βλάβη.
Κατά την τελευταία δεκαετία, έχει αυξηθεί σημαντικά η κατανόηση των μηχανισμών έναρξης και επίλυσης της φλεγμονής. Οι προσπάθειες έχουν επικεντρωθεί σε προσεγγίσεις που οδηγούν σε επίλυση της διαδικασίας της φλεγμονής, αντί για τη διακοπή της.
Για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της, απαιτείται η ολοκλήρωση της διαδικασία επούλωσης και επίλυση της φλεγμονής. Αυτός είναι ο στόχος της σύγχρονης αντιμετώπισης της χρόνιας φλεγμονής[4].
Επίλυση της Φλεγμονής
Η επίλυση της διαδικασίας της φλεγμονής μπορεί να πραγματοποιηθεί τόσο φαρμακευτικά όσο και με την αποκατάσταση των φυσιολογικών μηχανισμών επούλωσης.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει πληθώρα φαρμακευτικών επιλογών που διακόπτουν τη φλεγμονή, οι υπάρχουσες φαρμακευτικές παρεμβάσεις δεν επιτρέπουν την ολοκλήρωση της διαδικασίας της φλεγμονής και την επούλωση των ιστών.
Νέες φαρμακευτικές αγωγές που στοχεύουν στη λύση της φλεγμονής και την ενίσχυση της διαδικασίας επούλωσης, βρίσκονται ακόμη σε ερευνητικό στάδιο και αναμένεται να έχουμε σημαντικά νέα σχετικά κατά την επόμενη πενταετία.
Ωστόσο, ιατρικές παρεμβάσεις που αφορούν στον τρόπο ζωής, στη διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού και στη διατροφή, επιφέρουν ήδη σημαντική βελτίωση σε ασθενείς με χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα.
Εξειδικευμένες εξετάσεις χαρτογραφούν την κατάσταση του οργανισμού και τις διαταραχές που εμποδίζουν την ολοκλήρωση της φλεγμονής.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και διατροφής είναι οι βασικοί παράγοντες έναρξης και διατήρησης της χρόνιας φλεγμονής[2].
Ένας μεγάλος αριθμός φυσιολογικών διεργασιών προάγει τη ρύθμιση της φλεγμονής. Παρεμβάσεις που ενισχύουν την επίλυση της φλεγμονής και τους μηχανισμούς επούλωσης επιφέρουν καλύτερα αποτελέσματα σε βάθος χρόνου.
Ειδικές Εξετάσεις Καθοδηγούν την Επίλυση της Φλεγμονής & την Επούλωση των Ιστών
Μέχρι και λίγα χρόνια πριν, η ακριβής καταγραφή των μεταβολικών διαταραχών και των ελλείψεων που προάγουν τη φλεγμονή, ήταν ιδιαίτερα δύσκολη με τις κλασσικές μεθόδους μέτρησης.
Κατά την τελευταία δεκαετία, η μέτρηση πολύ μικρών μορίων που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού - των μεταβολιτών - παρέχει πληροφορίες σχετικά με την ικανότητα του οργανισμού να διαχειριστεί τη φλεγμονή.
Οι συγκεκριμένες εξετάσεις ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις και απευθύνονται σε ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο ή χρόνιo νόσημα.
Πρόκειται για μια ευαίσθητη μέθοδο μέτρησης, που ανιχνεύει τις ελλείψεις του οργανισμού και τις μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με τη διαχείριση της φλεγμονής και την πορεία αυτής της κατηγορίας ασθενειών[5][6][7].
Οι μεταβολομικές αναλύσεις είναι μια κατηγορία εξειδικευμένων εξετάσεων που ανιχνεύουν περισσότερους από 80 δείκτες, που αφορούν:
-
Στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων: η σχέση μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών είναι σημαντικός δείκτης για την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τις φλεγμονές, ενώ παράλληλα παίζουν κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της φυσιολογικής απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος.
-
Σε ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών: ελλείψεις σε βιταμίνη D, βιταμίνη C, σελήνιο, ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3.
-
Στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια (οργανίδια όπου παράγεται ενέργεια στα κύτταρα)
-
Σε δυσχέρεια στο μεταβολισμό των απλών ζαχάρων: κατανάλωση απλών ζαχάρων μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να μεταβολίσει ο κάθε οργανισμός, πυροδοτεί φλεγμονές και είναι σημαντικός δείκτης για την πορεία των αυτοάνοσων και χρόνιων ασθενειών.
-
Στην αντίσταση στην ινσουλίνη: Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης διαταράσσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, επιδεινώνουν τη φλεγμονή και επιταχύνουν την καταστροφή των οργάνων.
- Στην κατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού: αλλοίωση του μικροβιώματος συνδέεται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και της ικανότητας του να ξεχωρίζει μεταξύ των δικών του ιστών και εξωγενών στοιχείων, όπως παθογόνα μικρόβια και ιοί.
Το είδος των συγκεκριμένων αναλύσεων διαφέρει από τις κοινές εργαστηριακές εξετάσεις. Πρόκειται για υψηλά εξειδικευμένες εξετάσεις, που μετρούν πολύ μικρά μόρια στον οργανισμό και διενεργούνται σε λιγότερα από 10 εργαστήρια παγκοσμίως, με πολύ υψηλά στάνταρ.
Στην Ελλάδα διενεργούνται αποκλειστικά στην κλινική μας.
Με τη χρήση των μεταβολομικών αναλύσεων, ανιχνεύονται μικρά μόρια που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού και καταγράφουν με ακρίβεια τις ελλείψεις και τις μεταβολικές διαταραχές που τροφοδοτούν τη φλεγμονή και επιβαρύνουν την πορεία των αυτοάνοσων και χρόνιων ασθενειών. Τέτοια νοσήματα είναι η νόσος του Χασιμότο, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjogren, η ψωρίαση, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, ο καρκίνος, ο λύκος, η οστεοαρθρίτιδα και άλλα.
Σε περίπτωση που δεν εντοπιστούν οι ελλείψεις και οι μεταβολικές διαταραχές που προάγουν τη χρόνια φλεγμονή και εμποδίζουν την επίλυση της, η πορεία της υγείας επιδεινώνεται σταθερά, ενώ μειώνεται σημαντικά η απόκριση σε φαρμακευτικές αγωγές που στοχεύουν στη διακοπή της φλεγμονής, όπως κορτιζόνη, αντιφλεγμονώδη και βιολογικοί παράγοντες.
Σήμερα η ιατρική διαθέτει περισσότερα εργαλεία από αυτά που διέθετε δέκα ή πέντε μόλις χρόνια πριν.
Στοχευμένες ιατρικές παρεμβάσεις για τη διόρθωση των ελλείψεων του οργανισμού, σε συνδυασμό με τη χρήση νέων αποτελεσματικότερων και πιο φιλικών φαρμακευτικών αγωγών, αλλάζουν την πορεία της νόσου και την ποιότητα ζωής αυτών των ασθενών.
Βιβλιογραφικές Αναφορές:
[1] Cutting edge: interleukin-17a prompts HIF1α for wound healing. Minhal Ahmed, Jun R.Huh. Trends in Immunology. October 2022
[2] Interleukin-17 governs hypoxic adaptation of injured epithelium PIOTR KONIECZNY et al. SCIENCE 16 Jun 2022 https://www.science.org/doi/10.1126/science.abg9302
[3] The end of inflammation? New approach could treat dozens of diseases. National Geographic MARCH 4, 2022
[4] Activation of Resolution Pathways to Prevent and Fight Chronic Inflammation: Lessons From Asthma and Inflammatory Bowel Disease. Frontiers in Immunology 2019, Barnig C et al.
[5] Targeted Metabolomic Analysis of Serum Fatty Acids for the Prediction of Autoimmune Diseases. Dimitris Tsoukalas, Vasileios Fragoulakis, Evangelia Sarandi et. al. Frontiers in Molecular Biosciences, Metabolomics (6), 2019, November.
[6] Micronutrient deficiencies in patients with COVID-19: how metabolomics can contribute to their prevention and replenishment. Dimitris Tsoukalas1,2 and Evangelia Sarandi2,3 BMJ Nutri Prev Heal. Nov. 2020
[7] Non-communicable Diseases in the Era of Precision Medicine: An Overview of the Causing Factors and Prospects.Dimitris Tsoukalas, Evangelia Sarandi et. al. Bio#Futures. Springer, Cham. May 2021.
Ας κρατήσουμε επαφή. Εγγραφείτε στο newsletter και κατεβάστε δωρεάν σε μορφή PDF το βιβλίο του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά για τα αυτοάνοσα νοσήματα από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.
Συνεργαζόμαστε με ερευνητές και ιδρύματα σε όλο τον κόσμο για να παρέχουμε τις πιο προηγμένες και ακριβείς αναλύσεις.
Ποιοι Είμαστε
www.metabolomicmedicine.com Η Επιστημονική Ομάδα της Metabolomic Clinic αποτελείται από εξειδικευμένους κλινικούς ιατρούς που μοιράζονται μαζί σας την εμπειρία τους στην αιχμή της σύγχρονης ιατρικής. Δείτε τους όλους
Ας κρατήσουμε επαφή.
Εγγραφείτε στο newsletter και κατεβάστε δωρεάν τον οδηγό για όσους έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο νόσημα.
Εγγραφείτε στο newsletter και κατεβάστε δωρεάν τον οδηγό για όσους έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο νόσημα.