Δημοφιλή ¶ρθρα

Δημοφιλή ¶ρθρα

Υπηρεσίες

Μια Ιστορία της Φλεγμονής


Σε ασθενείς με χρόνια φλεγμονή, συχνά δεν μπορεί να εντοπιστεί κάποιο νόσημα ή στην περίπτωση που έχει γίνει η διάγνωση αυτοάνοσου νοσήματος, οι ασθενείς συνεχίζουν να μην αισθάνονται καλά, ακόμη και όταν η νόσος τους δείχνει ρυθμισμένη στις εξετάσεις.

Μια Ιστορία της Φλεγμονής
 
Γιατί εκδηλώνεται η φλεγμονή όταν έχουμε κάποιο αυτοάνοσο νόσημα και πώς άθελά μας εμποδίζουμε το σώμα μας να την επιλύσει.
 
Πολλοί άνθρωποι βιώνουν προβλήματα που οφείλονται σε χρόνια φλεγμονή και δεν το γνωρίζουν.
 
Τα πιο συχνά συμπτώματα της χρόνιας φλεγμονής είναι:

  • Έντονη κόπωση
  • Χαμηλά επίπεδα ενέργειας ακόμη και μετά από επαρκή ξεκούραση
  • Αυξημένη πείνα και ανάγκη για γλυκό μετά το φαγητό
  • Εναλλαγές στη διάθεση
  • Κατακρατήσεις και αίσθημα πρηξίματος
  • Διάχυτοι πόνοι στους μύες, στους τένοντες και στις αρθρώσεις, που είναι πιο έντονοι μετά από ξεκούραση 
  • Διαταραχές στη λειτουργία του γαστρεντερικού με δυσκοιλιότητα, φουσκώματα και διάρροιες κάποιες φορές
  • Δυσκολία στη διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους. Το σωματικό βάρος είτε είναι αυξημένο σε κάποιες περιπτώσεις και είναι δύσκολο να μειωθεί είτε είναι χαμηλότερο από το επιθυμητό και είναι δύσκολο να αυξηθεί
  • Δέκατα, θερμοκρασία σώματος οριακά αυξημένη από το φυσιολογικό
 
Συχνά δεν μπορεί να εντοπιστεί κάποιο νόσημα ή στην περίπτωση που έχει γίνει η διάγνωση αυτοάνοσου νοσήματος, οι ασθενείς συνεχίζουν να μην αισθάνονται καλά, ακόμη και όταν η νόσος τους δείχνει ρυθμισμένη στις εξετάσεις.

 
 
Φλεγμονή & Επίπεδα Σιδήρου
 
Η φλεγμονή είναι μια διαδικασία του οργανισμού που ενεργοποιείται στην προσπάθεια του να επουλώσει μια βλάβη, η οποία μπορεί να προκύψει από κάποιο μικρόβιο, ιό, τραύμα ή έκθεση σε κάποιο βλαπτικό παράγοντα.
 
Σε περίπτωση λοίμωξης, ένας από τους κύριους ρόλους της φλεγμονής είναι να αποτρέψει την εξάπλωση ενός μικροβίου στο σώμα και να περιορίσει την ανάπτυξη του.
 
Όταν ένα βακτήριο προσβάλει τον οργανισμό, το σώμα μας προσπαθεί να δημιουργήσει συνθήκες ώστε να περιορίσει την εξάπλωση του και να του επιτεθεί.
 
Ένας από τους μηχανισμούς που ενεργοποιούνται είναι η μείωση των επιπέδων του σιδήρου στο αίμα. Ο σίδηρος είναι απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο για τα  βακτήρια. Έτσι κατά την διάρκεια μιας λοίμωξης το σώμα μας μειώνει τα επίπεδα σιδήρου στο αίμα και τα μεταφέρει στις αποθήκες[1][2].
 
Η μείωση των επιπέδων σιδήρου μας κάνει να αισθανόμαστε κουρασμένοι και μελαγχολικοί. Αυτό συμβαίνει γιατί ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την παραγωγή ενέργειας στον οργανισμό μας, όπως και για την παραγωγή ουσιών όπως η ντοπαμίνη.
 
Αυξημένα επίπεδα ντοπαμίνης ενισχύουν τη διάθεση μας για δράση και μας προσδίδουν ένα αίσθημα ευεξίας. Μειωμένα επίπεδα προκαλούν μελαγχολία, μειώνουν τη διάθεση μας να κάνουμε πράγματα και μας κάνουν να μην αισθανόμαστε καλά.

 

Χρόνια Φλεγμονή στα Αυτοάνοσα Νοσήματα
 
Όταν κάποιος πάσχει από αυτοάνοσο νόσημα, το ανοσοποιητικό σύστημα αντιλαμβάνεται λανθασμένα δικά του όργανα και ιστούς ως ξένα. Αυτό ενεργοποιεί τους ίδιους μηχανισμούς που ενεργοποιούνται με τη λοίμωξη.
 
Μια λοίμωξη έχει φυσιολογικά μικρή διάρκεια και οι αλλαγές που προκύπτουν έχουν τελικά θετικό αντίκτυπο στην υγεία μας και επιταχύνουν την ανάρρωση. Η κούραση και η αδυναμία μας αναγκάζουν να ξεκουραστούμε και μόλις περιοριστεί η παρουσία του μικροβίου στον οργανισμό μας, η ενεργοποίηση των συγκεκριμένων μηχανισμών μας ωθεί να αυξήσουμε την κατανάλωση τροφής, ώστε το σώμα μας να αναδομήσει τους ιστούς που έπαθαν βλάβη. 
 
Ωστόσο, στην περίπτωση ενός αυτοάνοσου νοσήματος, η όλη διαδικασία δεν έχει περιορισμένη διάρκεια, είναι συνεχής και το ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν πλήττει κάποιο μικρόβιο, πλήττει τα δικά του όργανα και ιστούς.  
 
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η εικόνα περιπλέκεται από τη διατροφή και τις ελλείψεις σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά των ασθενών.
 
Κατά την περίοδο της φλεγμονής οι ασθενείς συνήθως δεν καταναλώσουν τροφές με αυξημένη θρεπτική αξία, ώστε να παρέχουν στον οργανισμό τους τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και τις βιταμίνες που χρειάζονται για την επούλωση των ιστών και την επίλυση της φλεγμονής.
 
Υπό την ώθηση της πείνας και της εξάντλησης, τα περισσότερα άτομα οδηγούνται στην κατανάλωση τροφών με χαμηλή θρεπτική αξία, που προάγουν την φλεγμονή και επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία τους. Τέτοιες τροφές είναι τα γλυκά, η ζάχαρη, το ψωμί, τα μακαρόνια, διάφορα αρτοποιήματα, το αλκοόλ, οι χυμοί φρούτων, το ρύζι, οι πατάτες και άλλα.
 
Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών και οι μεταβολικές διαταραχές που προκύπτουν, επιβαρύνουν σημαντικά τη φλεγμονή και την πορεία της υγείας των ασθενών με αυτοάνοσο νόσημα.

 

Μικροθρεπτικά Συστατικά & Χρόνια Φλεγμονή στα Αυτοάνοσα Νοσήματα
 
Μεγάλος αριθμός μικροθρεπτικών συστατικών είναι απαραίτητος για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση και στην ανάπτυξη της νόσου.
 
Ελλείψεις σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά είναι κοινές σε ασθενείς με αυτοάνοσο. Ελλείψεις που συνδέονται με την ανάπτυξη και την πορεία της νόσου και την επιδείνωση της χρόνιας φλεγμονής είναι:
 
1. Ελλείψεις σε βιταμίνες: D, C, B1, B5, B6, ινοσιτόλης, A και Ε. Η χαμηλή πρόσληψη τους απορυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα.
 
Η επαρκής πρόσληψη των συγκεκριμένων βιταμινών είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού και του ορμονικού συστήματος.
 
Οι βιταμίνες C και Ε έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Οι βιταμίνες Α, D και E έχουν αντικαρκινική δράση, έχουν ανοσορυθμιστική δράση και βοηθούν στην ομαλή λειτουργία του ορμονικού συστήματος. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, καταστέλλουν τις προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες. Είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του ορμονικού συστήματος, του νευρικού συστήματος και για τη λειτουργία του ήπατος.
 
Ελλείψεις σε βιταμίνες συνδέονται με επιδείνωση της πορείας της νόσου, χαμηλά επίπεδα ενέργειας, δυσκολία στη διαχείριση του σωματικού βάρους και εναλλαγές στη διάθεση.
 
2. Μεταλλικών στοιχείων: ψευδάργυρου, σεληνίου, σιδήρου, μαγνησίου, καλίου, κασσίτερου, μαγγανίου, χρωμίου και χαλκού. Η χαμηλή πρόσληψη τους εμποδίζει τους μηχανισμούς επούλωσης και την επίλυση της φλεγμονής.
 
Η έλλειψη πολλαπλών μεταλλικών στοιχείων επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και του γαστρεντερικού συστήματος. Σε συνδυασμό με ελλείψεις σε βιταμίνες, οδηγούν σε αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις και επιδείνωση της αυτοανοσίας και των συμπτωμάτων της χρόνιας φλεγμονής, όπως κατακρατήσεις, μειωμένη πνευματική διαύγεια, δυσκοιλιότητα και εναλλαγές στη διάθεση. 
 
3. Λιπαρών Οξέων: η αυξημένη πρόσληψη υψηλά επεξεργασμένων ωμέγα-6 και τρανς λιπαρών οξέων μαζί με την έλλειψη ωμέγα-3 λιπαρών, επιδεινώνουν την ικανότητα του οργανισμού να ελέγξει τη φλεγμονή και αυξάνουν τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης.
 
Η βελτίωση της σχέσης ωμέγα-6 προς ωμέγα-3 έχει ευεργετική δράση στην υγεία και στην πορεία της νόσου των ασθενών με αυτοάνοσα.
 
Σε περίπτωση που δεν εντοπιστούν οι ελλείψεις και οι μεταβολικές διαταραχές που προάγουν τη χρόνια φλεγμονή και εμποδίζουν την επίλυση της, η πορεία της υγείας επιδεινώνεται σταθερά, ενώ μειώνεται σημαντικά η απόκριση σε φαρμακευτικές αγωγές που στοχεύουν στη διακοπή της φλεγμονής, όπως κορτιζόνη, αντιφλεγμονώδη και βιολογικοί παράγοντες. 

 
 
Ειδικές Εξετάσεις Καθοδηγούν την Επίλυση της Φλεγμονής & την Επούλωση των Ιστών
 
Κατά την τελευταία δεκαετία, έχει αυξηθεί σημαντικά η κατανόηση των μηχανισμών έναρξης και επίλυσης της φλεγμονής. Οι προσπάθειες έχουν επικεντρωθεί σε προσεγγίσεις που οδηγούν σε επίλυση της διαδικασίας της φλεγμονής, αντί για τη διακοπή της[3].
 
Η επίλυση της διαδικασίας της φλεγμονής μπορεί να πραγματοποιηθεί τόσο φαρμακευτικά όσο και με την αποκατάσταση των φυσιολογικών μηχανισμών επούλωσης.
 
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει πληθώρα φαρμακευτικών επιλογών που διακόπτουν τη φλεγμονή, οι υπάρχουσες φαρμακευτικές παρεμβάσεις δεν επιτρέπουν την ολοκλήρωση της διαδικασίας της φλεγμονής και την επούλωση των ιστών.
 
Νέες φαρμακευτικές αγωγές που στοχεύουν στη λύση της φλεγμονής και την ενίσχυση της διαδικασίας επούλωσης, βρίσκονται ακόμη σε ερευνητικό στάδιο και αναμένεται να έχουμε σημαντικά νέα σχετικά κατά την επόμενη πενταετία. 
 
Ωστόσο, ιατρικές παρεμβάσεις που αφορούν στον τρόπο ζωής, στη διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού και στη διατροφή, επιφέρουν ήδη σημαντική βελτίωση σε ασθενείς με χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα.
 
Εξειδικευμένες εξετάσεις χαρτογραφούν την κατάσταση του οργανισμού και τις διαταραχές που εμποδίζουν την ολοκλήρωση της φλεγμονής.
 
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και διατροφής είναι οι βασικοί παράγοντες έναρξης και διατήρησης της χρόνιας φλεγμονής[4].
 
Ένας μεγάλος αριθμός φυσιολογικών διεργασιών προάγει τη ρύθμιση της φλεγμονής. Παρεμβάσεις που ενισχύουν την επίλυση της φλεγμονής και τους μηχανισμούς επούλωσης επιφέρουν καλύτερα αποτελέσματα σε βάθος χρόνου.
 
Μέχρι και λίγα χρόνια πριν, η ακριβής καταγραφή των μεταβολικών διαταραχών και των ελλείψεων που προάγουν τη φλεγμονή, ήταν ιδιαίτερα δύσκολη με τις κλασσικές μεθόδους μέτρησης. 
 
Κατά την τελευταία δεκαετία, η μέτρηση πολύ μικρών μορίων που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού, των μεταβολιτών, παρέχει πληροφορίες σχετικά με την ικανότητα του οργανισμού να διαχειριστεί τη φλεγμονή.
 
Οι συγκεκριμένες εξετάσεις ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις και απευθύνονται σε ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο ή χρόνιo νόσημα.
 
Πρόκειται για μια ευαίσθητη μέθοδο μέτρησης, που ανιχνεύει τις ελλείψεις του οργανισμού και τις μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με τη διαχείριση της φλεγμονής και την πορεία αυτής της κατηγορίας ασθενειών[5-7].
 
Οι μεταβολομικές αναλύσεις είναι μια κατηγορία εξειδικευμένων εξετάσεων που ανιχνεύουν περισσότερους από 80 δείκτες, που αφορούν:

  • Στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων: η σχέση μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών είναι σημαντικός δείκτης για την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τις φλεγμονές, ενώ παράλληλα παίζουν κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της φυσιολογικής απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος.
     
  • Σε ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών: ελλείψεις σε βιταμίνη D, βιταμίνη C, σελήνιο, ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3.
     
  • Στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια (οργανίδια όπου παράγεται ενέργεια στα κύτταρα)
     
  • Σε δυσχέρεια στο μεταβολισμό των απλών ζαχάρων: κατανάλωση απλών ζαχάρων μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να μεταβολίσει ο κάθε οργανισμός, πυροδοτεί φλεγμονές και είναι σημαντικός δείκτης για την πορεία των αυτοάνοσων και χρόνιων ασθενειών.
     
  • Στην αντίσταση στην ινσουλίνη: Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης διαταράσσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, επιδεινώνουν τη φλεγμονή και επιταχύνουν την καταστροφή των οργάνων.
     
  • Στην κατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού: αλλοίωση του μικροβιώματος συνδέεται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και της ικανότητας του να ξεχωρίζει μεταξύ των δικών του ιστών και εξωγενών στοιχείων, όπως παθογόνα μικρόβια και ιοί.
 
Το είδος των συγκεκριμένων αναλύσεων διαφέρει από τις κοινές εργαστηριακές εξετάσεις. Πρόκειται για υψηλά εξειδικευμένες εξετάσεις, που μετρούν πολύ μικρά μόρια στον οργανισμό και διενεργούνται σε λιγότερα από 10 εργαστήρια παγκοσμίως, με πολύ υψηλά στάνταρ.
 
Στην Ελλάδα διενεργούνται αποκλειστικά στην κλινική μας.
 
Με τη χρήση των μεταβολομικών αναλύσεων, ανιχνεύονται μικρά μόρια που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού και καταγράφουν με ακρίβεια τις ελλείψεις και τις μεταβολικές διαταραχές που τροφοδοτούν τη φλεγμονή και επιβαρύνουν την πορεία των αυτοάνοσων και χρόνιων ασθενειών. Τέτοια νοσήματα είναι η νόσος του Χασιμότο, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjogren, η ψωρίαση, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, ο καρκίνος, ο λύκος, η οστεοαρθρίτιδα και άλλα.
 
Σε περίπτωση που δεν εντοπιστούν οι ελλείψεις και οι μεταβολικές διαταραχές που προάγουν τη χρόνια φλεγμονή και εμποδίζουν την επίλυση της, η πορεία της υγείας επιδεινώνεται σταθερά, ενώ μειώνεται σημαντικά η απόκριση σε φαρμακευτικές αγωγές που στοχεύουν στη διακοπή της φλεγμονής, όπως κορτιζόνη, αντιφλεγμονώδη και βιολογικοί παράγοντες.
 
Σήμερα η ιατρική διαθέτει περισσότερα εργαλεία από αυτά που διέθετε δέκα ή πέντε μόλις χρόνια πριν.
 
Στοχευμένες ιατρικές παρεμβάσεις για τη διόρθωση των ελλείψεων του οργανισμού, σε συνδυασμό με τη χρήση νέων αποτελεσματικότερων και πιο φιλικών φαρμακευτικών αγωγών, αλλάζουν την πορεία της νόσου και την ποιότητα ζωής αυτών των ασθενών.

 
  


Βιβλιογραφικές Αναφορές:

[1] High Serum Iron level is Associated with Increased Mortality in Patients with Sepsis Peng Lan et al. Nature Scientific Reports, 2018. https://www.nature.com/articles/s41598-018-29353-2
[2] Iron in infection and immunity.Manfred Nairzet al.  Molecular Aspects of Medicine, October 2020. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0098299720300224
[3] The end of inflammation? New approach could treat dozens of diseases. National Geographic MARCH 4, 2022
[4] Chronic Inflammation in the Context of Everyday Life: Dietary Changes as Mitigating Factors. Margină D, Tsoukalas, D.;Sarandi, E.; Tsatsakis, A et a. Int. J. Environ. Res. Public Health 2020, 17, 4135.
[5] Targeted Metabolomic Analysis of Serum Fatty Acids for the Prediction of Autoimmune Diseases. Dimitris Tsoukalas, Vasileios Fragoulakis, Evangelia Sarandi et. al. Frontiers in Molecular Biosciences, Metabolomics (6), 2019, November. 
[6] Micronutrient deficiencies in patients with COVID-19: how metabolomics can contribute to their prevention and replenishment. Dimitris Tsoukalas1,2 and Evangelia Sarandi2,3 BMJ Nutri Prev Heal. Nov. 2020
[7]
 Non-communicable Diseases in the Era of Precision Medicine: An Overview of the Causing Factors and Prospects.Dimitris Tsoukalas, Evangelia Sarandi et. al. Bio#Futures. Springer, Cham. May 2021.
 
Επιμέλεια Κειμένου: Επιστημονική Ομάδα Metabolomic Medicine

Συνεργαζόμαστε με ερευνητές και ιδρύματα σε όλο τον κόσμο για να παρέχουμε τις πιο προηγμένες και ακριβείς αναλύσεις.
Δείτε την κλινική

Ποιοι Είμαστε

www.metabolomicmedicine.com Η Επιστημονική Ομάδα της Metabolomic Clinic αποτελείται από εξειδικευμένους κλινικούς ιατρούς που μοιράζονται μαζί σας την εμπειρία τους στην αιχμή της σύγχρονης ιατρικής. Δείτε τους όλους
Ας κρατήσουμε επαφή.
Εγγραφείτε στο newsletter και κατεβάστε δωρεάν τον οδηγό για όσους έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο νόσημα.