Δημοφιλή ¶ρθρα

Δημοφιλή ¶ρθρα

Υπηρεσίες

Δείτε επίσης

Αυτοάνοσα & Χρόνια Νοσήματα
Γιατί πολλοί Ασθενείς με Αυτοάνοσο Νόσημα δεν Αισθάνονται καλά ενώ οι Εξετάσεις τους Δείχνουν ότι η Νόσος τους Βρίσκεται σε Ύφεση
Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Πορεία των Αυτοάνοσων Νοσημάτων
Οι Ασθενείς με Αυτοάνοσο Έχουν Ελλείψεις που δεν Γνωρίζουν

Δείτε επίσης

Αυτοάνοσα & Χρόνια Νοσήματα
Γιατί πολλοί Ασθενείς με Αυτοάνοσο Νόσημα δεν Αισθάνονται καλά ενώ οι Εξετάσεις τους Δείχνουν ότι η Νόσος τους Βρίσκεται σε Ύφεση
Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Πορεία των Αυτοάνοσων Νοσημάτων
Οι Ασθενείς με Αυτοάνοσο Έχουν Ελλείψεις που δεν Γνωρίζουν

Γιατί Πολλοί Ασθενείς που έχουν Διαγνωστεί με Αυτοάνοσο Νόσημα Αισθάνονται Έλλειψη Ενέργειας


Οι ασθενείς συχνά περιγράφουν την κόπωση ως ένα συντριπτικό αίσθημα έλλειψης ενέργειας ή εξάντλησης, που δεν ανακουφίζεται με την ανάπαυση ή τον ύπνο. 

Γιατί Πολλοί Ασθενείς που έχουν Διαγνωστεί με Αυτοάνοσο Νόσημα Αισθάνονται Έλλειψη Ενέργειας
 
Η κόπωση είναι ένα κοινό σύμπτωμα πολλών αυτοάνοσων ασθενειών όπως ο λύκος, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, το σύνδρομο Sjogren, η κοιλιοκάκη, η σκλήρυνση κατά πλάκας και πολλά άλλα[1].
 
Οι ασθενείς συχνά περιγράφουν την κόπωση ως ένα συντριπτικό αίσθημα έλλειψης ενέργειας ή εξάντλησης, που δεν ανακουφίζεται με την ανάπαυση ή τον ύπνο. Είναι χαρακτηριστικό, ότι αυτή μπορεί να παραμένει ακόμη και όταν η νόσος βρίσκεται σε ύφεση.
 
Οι πιο κοινοί μηχανισμοί που τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορούν να προκαλέσουν κόπωση είναι:
 
Χρόνια Φλεγμονή: Στα αυτοάνοσα, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα στα φυσιολογικά κύτταρα, αντιμετωπίζοντάς τα ως ξένα στοιχεία. Η συνεχής καταστροφή των ιστών προκαλεί χρόνια φλεγμονή. Η φλεγμονή είναι ένα σύνολο διαδικασιών που ενεργοποιούνται όταν προκύπτει βλάβη στο ανθρώπινο σώμα, με σκοπό την επούλωση.
 
Στη φλεγμονή απελευθερώνονται ουσίες (κυτοκίνες), που μπορούν να επηρεάσουν το κεντρικό νευρικό σύστημα και να προκαλέσουν κόπωση.
 
Φυσιολογικά, όταν η φλεγμονή έχει μικρή διάρκεια, η κόπωση έχει σκοπό τον περιορισμό των δραστηριοτήτων. Αυτό επιτρέπει στο σώμα να κάνει οικονομία ενέργειας και να επιταχύνει την ανάρρωση και την επούλωση των ιστών.
 
Ωστόσο, στα αυτοάνοσα η βλάβη και η φλεγμονή είναι συνεχείς, έτσι η κόπωση δεν καταλήγει σε αποκατάσταση της υγείας. Η αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής και η ρύθμιση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού, είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της κατάστασης της υγείας και της ποιότητας ζωής αυτής της ομάδας ασθενών.  
 
Διάχυτοι πόνοι σε μύες, αρθρώσεις και τένοντες: Πολλά αυτοάνοσα συνοδεύονται από πόνο και δυσφορία, που μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο, οδηγώντας σε κόπωση. Επιπρόσθετα πολλά φάρμακα καθώς και ελλείψεις σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά, διαταράσσουν το στάδιο του ύπνου που αναφέρεται ως «βαθύς ύπνος», όπου συμβαίνει το μεγαλύτερο μέρος της επούλωσης. Φάρμακα που διαταράσσουν το βαθύ ύπνο μπορεί να είναι: αντι-υπερτασικά, κορτικοστεροειδή, αντικαταθλιπτικά, αντιόξινα και φάρμακα για τη μείωση της χοληστερίνης[2][3][4].
 
Ενώ όλα τα στάδια του ύπνου είναι απαραίτητα για καλή υγεία, ο βαθύς ύπνος προσφέρει συγκεκριμένα σωματικά και νοητικά οφέλη. Κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου, το σώμα μας απελευθερώνει αυξητική ορμόνη και ενεργοποιεί μηχανισμούς που αφορούν στην επούλωση των μυών, των οστών και των ιστών σε όλο το σώμα. Ο βαθύς ύπνος προάγει επίσης τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
 
Ελλείψεις του οργανισμού: Ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας που συχνά παραβλέπεται στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων νοσημάτων είναι οι ελλείψεις του οργανισμού και οι μεταβολικές διαταραχές. Πρόκειται για οριακές ελλείψεις σε μικροθρεπτικά συστατικά που συσσωρεύονται σταδιακά στο χρόνο και οδηγούν σε νόσο.
 
Πολλοί ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα δε γνωρίζουν ότι η κόπωση, τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας, η χρόνια φλεγμονή και ο πόνος οφείλονται ή επιδεινώνονται σημαντικά, από οριακές ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές. Αυτές  περνούν απαρατήρητες για πολλά χρόνια και είναι δύσκολο να ανιχνευθούν με κοινές εξετάσεις.
 
Βιταμίνες και θρεπτικά στοιχεία, όπως η βιταμίνη D, τα ω3 λιπαρά οξέα, το μαγνήσιο, το σελήνιο και τα προβιοτικά, έχουν ανοσο-ρυθμιστική δράση. Είναι απαραίτητες δηλαδή, για τη φυσιολογική ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος[5].
 
Συνεχόμενα αυξανόμενος αριθμός μελετών, συνδέει τις ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων και μεταβολικές διαταραχές με χρόνιες παθήσεις. Ενδεικτικά κάποιες από αυτές είναι[6][7]


  • Νόσος του Hashimoto και ασθένειες του θυρεοειδούς: σελήνιο, χρώμιο, βιταμίνη D, ψευδάργυρος, αντίσταση στην ινσουλίνη[8][9].
     
  • Ψωρίαση: βιταμίνη D, ωμέγα-3, αντίσταση στην ινσουλίνη[10][11].
     
  • Ρευματοειδής αρθρίτιδα: βιταμίνη D[12].
     
  • Αλλεργίες, άσθμα: αφυδάτωση, μαγνήσιο, μεταλλικά στοιχεία, ωμέγα-3[13][14].
     
  • Διαβήτης: βιταμίνη D, μαγνήσιο, χρώμιο[15][16].
     
  • Σκλήρυνση κατά πλάκας: βιταμίνη D, βαρέα μέταλλα, απαραίτητα αμινοξέα, αλλοίωση του εντερικού μικροβιώματος[17][18].
     
  • Ελκώδης Κολίτιδα και φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου: ελλείψεις μικροθρεπτικών & αλλοίωση του εντερικού μικροβιώματος[19][20].
 
Ελλείψεις σε αυτά τα στοιχεία, συνδέονται υπερ-δραστηριότητα του ανοσοποιητικού και διαταραχή στην ικανότητα αναγνώρισης των δικών του ιστών. Έτσι το ανοσοποιητικό παράγει αντισώματα και επιτίθεται σε ιστούς που δεν θα έπρεπε να επιτεθεί, προκαλώντας συνεχή φλεγμονή και επιδείνωση της υγείας.
 
Ο εντοπισμός και αποκατάσταση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών, είναι ζωτικής σημασίας για την πορεία της υγείας ασθενών με αυτοάνοσο. 
 
Παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής: Οι φαρμακευτικές αγωγές για την αντιμετώπιση των αυτοάνοσων μπορεί να έχουν σημαντικές παρενέργειες, μεταξύ αυτών και κόπωση[21][22].
 
Τα κορτικοστεροειδή, οι βιολογικοί παράγοντες και οι ανοσοκατασταλτικές αγωγές, που χρησιμοποιούνται συχνά για τη μείωση της φλεγμονής και τον έλεγχο των συμπτωμάτων, μπορούν να προκαλέσουν κόπωση.
 
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η κόπωση στα αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από την απλή αίσθηση κούρασης. Μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητάς του να εργάζεται, να συμμετέχει σε σωματική δραστηριότητα ή να αλληλοεπιδρά κοινωνικά. Ως αποτέλεσμα, η διαχείριση της κόπωσης είναι ένα κρίσιμο κομμάτι στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων.


 
Ειδικές Εξετάσεις Συμβάλλουν στην Αντιμετώπιση της Κόπωσης σε Ασθενείς με Αυτοάνοσο Νόσημα
 
Η ανάλυση μικρών μορίων στο αίμα, ανιχνεύει ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με την πορεία και την εκδήλωση αυτοάνοσων ασθενειών.
 
Οι συγκεκριμένες εξετάσεις ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις. Μετρούν πολύ μικρά μόρια που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι καταγράφουν τις ακριβείς ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές, καθιστώντας έτσι αποτελεσματική την αντιμετώπιση των αυτοάνοσων νοσημάτων[23][24][1,2,4].
 
Το είδος των συγκεκριμένων αναλύσεων δεν είναι συγκρίσιμο με τις κοινές εργαστηριακές εξετάσεις. Πρόκειται για υψηλά εξειδικευμένες εξετάσεις, που διενεργούνται σε λιγότερα από 10 εργαστήρια παγκοσμίως με πολύ υψηλά στάνταρ.

Στην Ελλάδα διενεργούνται αποκλειστικά στην κλινική μας.

Πρόκειται για μια κατηγορία εξειδικευμένων εξετάσεων που ανιχνεύουν περισσότερους από 80 δείκτες, που αφορούν23-[25][26]:


  • Σε ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών: ελλείψεις σε βιταμίνη D, βιταμίνη C, σελήνιο, ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3 συνδέονται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, της εμφάνισης φλεγμονής και της κατάστασης της υγείας ασθενών με αυτοάνοσο.
     
  • Στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια (οργανίδια όπου παράγεται ενέργεια στα κύτταρα): Το 90% της ενέργειας που χρειάζεται το ανθρώπινο σώμα παράγεται σε οργανίδια που βρίσκονται στο εσωτερικό των κυττάρων, τα μιτοχόνδρια. Η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία συνδέεται με το αίσθημα σταδιακά αυξανόμενης κούρασης και εξάντλησης που αισθάνονται οι ασθενείς με αυτοάνοσο.
     
  • Σε δυσχέρεια στο μεταβολισμό των απλών ζαχάρων: κατανάλωση απλών ζαχάρων μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να μεταβολίσει ο κάθε οργανισμός, πυροδοτεί τις φλεγμονώδεις εξάρσεις των αυτοάνοσων νοσημάτων, διαιωνίζει τη φλεγμονή και συνδέεται με τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας, το αίσθημα κόπωσης και τη δυσλειτουργία του γαστρεντερικού στις ασθενείς με αυτοάνοσο.
     
  • Στην αντίσταση στην ινσουλίνη: η ινσουλίνη λειτουργεί ως κατασταλτικός παράγοντας στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης διαταράσσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, επιδεινώνουν την αυτοανοσία και επιταχύνουν την καταστροφή των οργάνων που πλήττονται από το νόσημα. Παράλληλα, αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης εμποδίζουν την καύση του λίπους και συνδέονται με τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς να ρυθμίσουν το βάρος τους.
     
  • Στο μεταβολισμό των νευροδιαβιβαστών: ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η αδρεναλίνη μεταβιβάζουν μηνύματα μεταξύ των κυττάρων και ρυθμίζουν τη λειτουργία του νευρικού και ορμονικού συστήματος. Οι μεταβολομικές αναλύσεις παρέχουν ακριβή εικόνα για την έκκριση των συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών οι οποίοι επηρεάζουν τις εναλλαγές στη διάθεση και το αίσθημα μελαγχολίας που βιώνουν συχνά οι ασθενείς με αυτοάνοσο.
     
  • Στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων: η σχέση μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών είναι σημαντικός δείκτης για την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τις φλεγμονές, συνδέεται με τις φλεγμονώδεις εξάρσεις της νόσου και το αίσθημα πόνου που συχνά βιώνουν οι ασθενείς.
     
  • Στην κατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού: αλλοίωση του μικροβιώματος συνδέεται με επιδείνωση της λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος, φουσκώματα, κοιλιακή διάταση, εναλλαγή δυσκοιλιότητας με διάρροια, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζει  τη διάθεση και την ενέργεια των ασθενών με αυτοάνοσο.
 
Μέσα από τις εξετάσεις σχηματίζεται μια πλήρης εικόνα για την κατάσταση της υγείας του εξεταζόμενου. Εντοπίζονται οι δείκτες που συνδέονται με τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας, την κακή γαστρεντερική λειτουργία, τη δυσκολία ρύθμισης του βάρους, τη χρόνια φλεγμονή και τις εναλλαγές της διάθεσης που βιώνουν οι ασθενείς με αυτοάνοσο.
 
Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αξιολογούνται από την επιστημονική ομάδα της κλινικής μας, ώστε να διαμορφωθεί το θεραπευτικό πλάνο, που ταιριάζει στον κάθε ασθενή.
 
Μέχρι και λίγα χρόνια πριν, η ακριβής καταγραφή των ελλείψεων σε κάθε άτομο ήταν ιδιαίτερα δύσκολη με τις κλασσικές μεθόδους μέτρησης. Έτσι η διόρθωση τους βασιζόταν σε γενικές οδηγίες. Τα τελευταία χρόνια, αυτή η ευαίσθητη μέθοδος μέτρησης, που ανιχνεύει μικρά μόρια στον οργανισμό, παρέχει ακριβή εικόνα για την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου.
 
Με βάση την κλινική μας εμπειρία στους ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα, ιατρικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, στη διόρθωση των ελλείψεων και στη διατροφή με βάση με τα αποτελέσματα των μεταβολομικών αναλύσεων επιφέρουν:


  • Μείωση του αισθήματος κόπωσης και αύξηση των επιπέδων ενέργειας.
     
  • Βελτίωση της πορείας της νόσου, με αναχαίτιση της περαιτέρω καταστροφής του οργάνου που βάλλεται από το ανοσοποιητικό σύστημα.
  • Συχνά παρατηρείται μείωση των επιπέδων των αυτο-αντισωμάτων, όπως στη νόσο του Χασιμότο, στη μυασθένεια στο λύκο κ.ά.
  • Μείωση της φλεγμονής και του πόνου.
  • Βελτίωση της λειτουργίας του γαστρεντερικού.
  • Βελτίωση της διάθεσης και μείωση των έντονων συναισθηματικών μεταπτώσεων, που συνοδεύουν τα αυτοάνοσα.
  • Βελτίωση της ανταπόκρισης στη φαρμακευτική αγωγή.
 
Συνήθως απαιτούνται 6-8 μήνες για την επίτευξη μιας σημαντικής αλλαγής, ένα έτος για να σταθεροποιηθεί ο οργανισμός σε ένα καλύτερο επίπεδο λειτουργίας και δύο χρόνια για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων.
 
Μέσα από την κλινική μας εμπειρία έχουμε διαπιστώσει ότι η διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού σε βιταμίνες και άλλα στοιχεία και η αποκατάσταση των μεταβολικών διαταραχών, βελτιώνουν την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τη φλεγμονή, επιταχύνει τις διαδικασίες επούλωσης και μειώνει τη συμπτωματολογία όπως το αίσθημα πόνου, τη χρόνια κόπωση, τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας που βιώνουν οι ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα. Σταδιακά οι ασθενείς βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τους, και παρατηρούν μια σταθερή βελτίωση.
 
Είναι ζωτικής σημασίας η ταχύτερη δυνατή παρέμβαση για την αποκατάσταση των παραπάνω, με στόχο την αναστολή της εξέλιξης της νόσου.
 

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

[1] Fatigue, Sleep, and Autoimmune and Related Disorders Mark R. Zielinski et al Front Immunol. 2019 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6691096/
[2] 10 Types of Meds That Can Cause Insomnia Dr. Armon B. Neel Jr. AARP 2013 https://www.aarp.org/health/drugs-supplements/info-04-2013/medications-that-can-cause-insomnia.html
[3] https://www.CV Drugs That Negatively Affect Sleep Quality Oct 09, 2013. Andrea D Fender, PharmD Expert Analysis. ACC. https://www.acc.org/latest-in-cardiology/articles/2014/07/18/15/46/cv-drugs-that-negatively-affect-sleep-quality
[5] Nutritional Modulation of Immune Function: Analysis of Evidence, Mechanisms, and Clinical RelevanceWu D, Lewis ED, Pae M, Meydani SN.. Front Immunol. 2019;9:3160
[6] Dietary factors in rheumatic autoimmune diseases: a recipe for therapy? Shani Dahan, Yahel Segal1 and Yehuda Shoenfeld. NATURE REVIEWS | RHEUMATOLOGY. 13 Apr 2017.
[7] Micronutrients in autoimmune diseases: possible therapeutic benefits of zinc and vitamin D. IngaWessels, LotharRink. Elsevier, The Journal of Nutritional Biochemistry. March 2020. 
[8] Metabolic Characteristics of Hashimoto’s Thyroiditis Patients and the Role of Microelements and Diet in the Disease Management—An Overview by Aniceta A. Mikulska https://www.mdpi.com/1422-0067/23/12/6580
[9] Changes in Glucose-Lipid Metabolism, Insulin Resistance, and Inflammatory Factors in Patients With Autoimmune Thyroid Disease Yi Lei et. al. J Clin Lab Anal . 2019https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31350776/ 
[10] Daily oral vitamin D3 without concomitant therapy in the management of psoriasis: A case series Author links open overlay panelRenu Mahtani https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2772613422000014
[11] Nutritional Strategies for Psoriasis: Current Scientific Evidence in Clinical Trials E Zuccotti et. al. Eur Rev Med Pharmacol Sci . 2018 Dec
[12] The Effect of Vitamin D Supplementation on Rheumatoid Arthritis Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis  Yuanyuan Guan et al. Front. Med., 30 October 2020
[13] Efficacy of a Mediterranean diet supplemented with fatty fish in ameliorating inflammation in paediatric asthma: a randomised controlled trial. Papamichael, M.M., Katsardis, Ch., Lambert, K., Tsoukalas, D., Koutsilieris, M., Erbas, B., Itsiopoulos, C. (2019)  J Hum Nutr Diethttps://doi.org/10.1111/jhn.12609
[14] “A RANDOMISED CONTROLLED STUDY ON EFFECT OF ORAL MAGNESIUM SUPPLEMENTS IN CONTROL OF SYMPTOMS OF BRONCHIAL ASTHMA AND LUNG FUNCTION PARAMETERS” YANAMADALA ROWHIT European Respiratory Journal 2021 https://erj.ersjournals.com/content/58/suppl_65/PA887
[15] Hypponen E, Laara E, Reunanen A, Jarvelin M-R, Virtanen SM. Intake of vita- min D and risk of type 1 diabetes: a birth- cohort study. Lancet 2001;358:1500-3
[16] Chromium, zinc and magnesium status in type 1 diabetes. Curr Opin Clin Nutr Metab Care . 2015 Ching-Chiang Lin 1, Yeou-Lih Huang https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26406393/
[17] Vitamin D and Multiple Sclerosis: A Comprehensive Review Martina B. Sintzel, Mark Rametta, and Anthony T. Reder. Neurol Ther Spinger. 2018 Jun
[18] Gut bacteria from multiple sclerosis patients modulate human T cells and exacerbate symptoms in mouse models Egle Cekanaviciute et al. Proc Natl Acad Sci U S A. 2017
[19] Micronutrient deficiencies in inflammatory bowel disease. Roni Weisshof, Irit Chermes. Curr Opin Clin Nutr Metab Care . 2015.
[20] Antimicrobial and Immune-Modulatory Effects of Vitamin D Provide Promising Antibiotics-Independent Approaches to Tackle Bacterial Infections – Lessons Learnt from a Literature Survey Ainoosh Golpour, Stefan Bereswill, and Markus M. Heimesaat. Eur J Microbiol Immunol (Bp). 2019 Oct 
[21] The end of inflammation? New approach could treat dozens of diseases. National Geographic MARCH 4, 2022
[22] Recurring Fatigue After Biologic Administration: Patient-Reported Data from the Dutch Biologic Monitor Jette A. van Lint et al BioDrugs (2023) https://link.springer.com/article/10.1007/s40259-023-00592-8
[23] Targeted Metabolomic Analysis of Serum Fatty Acids for the Prediction of Autoimmune Diseases. Dimitris Tsoukalas, Vasileios Fragoulakis, Evangelia Sarandi et. al. Frontiers in Molecular Biosciences, Metabolomics (6), 2019, November. 
[24] Prediction of Autoimmune Diseases by Targeted Metabolomic Assay of Urinary Organic Acids. Dimitris Tsoukalas et al. Metabolites. 2020 Dec 8.
[25] Micronutrient deficiencies in patients with COVID-19: how metabolomics can contribute to their prevention and replenishment. Dimitris Tsoukalas and Evangelia Sarandi. BMJ Nutri Prev Heal. Nov. 2020; bmjnph-2020-000169
[26] Non-communicable Diseases in the Era of Precision Medicine: An Overview of the Causing Factors and Prospects.Dimitris Tsoukalas, Evangelia Sarandi et. al. Bio#Futures. Springer, Cham. May 2021
Επιμέλεια Κειμένου: Επιστημονική Ομάδα Metabolomic Medicine

Συνεργαζόμαστε με ερευνητές και ιδρύματα σε όλο τον κόσμο για να παρέχουμε τις πιο προηγμένες και ακριβείς αναλύσεις.
Δείτε την κλινική

Ποιοι Είμαστε

www.metabolomicmedicine.com Η Επιστημονική Ομάδα της Metabolomic Clinic αποτελείται από εξειδικευμένους κλινικούς ιατρούς που μοιράζονται μαζί σας την εμπειρία τους στην αιχμή της σύγχρονης ιατρικής. Δείτε τους όλους
Ας κρατήσουμε επαφή.
Εγγραφείτε στο newsletter και κατεβάστε δωρεάν τον οδηγό για όσους έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο νόσημα.