Δημοφιλή ¶ρθρα

Δημοφιλή ¶ρθρα

Υπηρεσίες

Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο & Ποιότητα Ζωής


Ο εντοπισμός & η διόρθωση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που συνδέονται με τη νόσο, βελτιώνουν την υγεία και την καθημερινότητα των ασθενών με Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο. Photo by Natali Hordiiuk on Unsplash

Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο & Ποιότητα Ζωής

Πολλοί ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, νιώθουν κόπωση, δυσκολία στη ρύθμιση του σωματικού βάρους και μυϊκούς πόνους, που δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν.
 
Είναι ιδιαίτερα συχνό ασθενείς με νόσο του Χασιμότο να επισκέπτονται το γιατρό τους και ενώ οι αιματολογικές του εξετάσεις δείχνουν ότι ο θυρεοειδής τους είναι ρυθμισμένος, οι ίδιοι να μην αισθάνονται καλά.
 

Έντονη κόπωση, μυϊκοί πόνοι, δυσκολία στη διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, γαστρεντερικές διαταραχές και εναλλαγές στη διάθεση είναι τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Αυτό μπορεί να συμβαίνει με φυσιολογικά επίπεδα TSH και θυρεοειδικών ορμονών, ακόμη και μετά τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
 
Η πιο συνήθης σύσταση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η τακτική παρακολούθηση και η χορήγηση βιταμίνης D και σεληνίου.
 
Παρά την τακτική παρακολούθηση, τη λήψη θυρεοειδικών ορμονών όταν χρειάζεται και τη λήψη βιταμίνης D και σεληνίου, η υγεία και η ποιότητα ζωής πολλών ασθενών με Χασιμότο, συνεχίζει να επιδεινώνεται.
 
Πρόκειται για προβλήματα που οφείλονται σε μεταβολικές διαταραχές και ελλείψεις του οργανισμού, που επιβαρύνουν την υγεία αυτής της ομάδας ασθενών και συνδέονται με τον τρόπο ζωής και διατροφής.


Θυρεοειδής, ο Ρυθμιστής του Μεταβολισμού

Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας με σχήμα θυρεού (ασπίδα, οικόσημο), που βρίσκεται στη βάση του λαιμού, ακριβώς κάτω από το μήλο του Αδάμ. Η βασική λειτουργία του είναι η ρύθμιση του μεταβολισμού. Αυξάνει ή μειώνει το μεταβολισμό ανάλογα με τις συνθήκες (κρύο, ζέστη), τις ανάγκες (ξεκούραση, άσκηση) αλλά και την συναισθηματική μας κατάσταση (θυμός, φόβος, χαρά).

Οι δύο κύριες μεταβολικές ορμόνες που εκκρίνει ο θυρεοειδής είναι η Τ4 (Θυροξίνη) και η Τ3 (Τρι-ιωδο-θυρονίνη). Από τις δύο αυτές ορμόνες, η δραστική είναι η Τ3 και επηρεάζει σχεδόν κάθε κύτταρο και μεταβολική διαδικασία μέσα στο σώμα όπως:
  • Την ανάπτυξη
  • Τη θερμοκρασία του σώματος
  • Την καρδιακή λειτουργία  
  • Την έμμηνο ρύση
  • Την παραγωγή του αίματος (αιμοποίηση)
  • Την ανάπτυξη των τριχών
  • Την αποθήκευση και την καύση του λίπους   
  • Τη γονιμότητα
  • Την κινητικότητα του εντέρου
  • Τη διαδικασία της πέψης
  • Τη νεφρική λειτουργία
  • Τη διάσπαση και το μεταβολισμό των υδατανθράκων
  • Τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα
  • Τον ύπνο
  • Τη συναισθηματική διάθεση
  • Τη σεξουαλική δραστηριότητα
  • Την παραγωγή ενέργειας στους μύες 

Η έκκριση και ενεργοποίηση των θυρεοειδικών ορμονών, είναι ένας ευαίσθητος και ακριβής μηχανισμός ρύθμισης, που επιτρέπει στο σώμα να προσαρμοστεί και να ανταποκριθεί άμεσα σε αλλαγές των συνθηκών λειτουργίας του.

Όταν ο θυρεοειδής δυσλειτουργεί παράγονται μεγαλύτερες ή μικρότερες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών, από όσες χρειάζονται για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. 

Δυσλειτουργίες στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών συνδέονται με τα πιο κοινά συμπτώματα που βιώνουν οι ασθενείς, όπως κόπωση και χαμηλή ενέργεια, διαταραχές του σωματικού βάρους, της γαστρεντερικής λειτουργίας, της κακής διάθεσης και της μειωμένης πνευματικής διαύγειας. 


Συχνά ο θυρεοειδής υπερ-λειτουργεί για να βοηθήσει τον οργανισμό να ανταπεξέλθει σε μια δυσκολία ή απότομη αλλαγή και στη συνέχεια ακολουθεί υποθυρεοειδισμός, λόγω της χρόνιας επιβάρυνσης του αδένα από την υπερλειτουργία.

Έτσι, μπορεί ένας ασθενής σε διαφορετικά στάδια, να βιώσει κάποια ή και όλα από τα παραπάνω συμπτώματα να εναλλάσσονται μεταξύ τους.

Οι γυναίκες λόγω των ορμονικών αλλαγών που συμβαίνουν στην διάρκεια της ζωής τους, είναι πιο πιθανό σε σχέση με τους άντρες, να αναπτύξουν κάποιο νόσημα του θυρεοειδή, ιδιαίτερα αμέσως μετά την εγκυμοσύνη και μετά την εμμηνόπαυση.

Οι διαταραχές του θυρεοειδή επηρεάζουν το μεταβολισμό, συμβαίνει ωστόσο και το αντίθετο. Οι ελλείψεις του οργανισμού και μεταβολικές διαταραχές επηρεάζουν αντίστοιχα και τη λειτουργία του θυρεοειδή.


Ελλείψεις & Μεταβολικές Διαταραχές που Συνδέονται με τη Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο 

Οι πιο κοινές ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με τη νόσο του Χασιμότο είναι:

1. Βιταμίνη D

2. Μεταλλικά Στοιχεία, σελήνιο, ψευδάργυρος, μαγνήσιο, σίδηρος

3. Βιταμίνες Β1 & Β12

4. Αντίσταση στην ινσουλίνη

5. Αλλοίωση της μικροβιακής χλωρίδας (δυσβίωση)

6. Οξειδωτικό στρες



Η αντίσταση στην ινσουλίνη, το στρες, η έλλειψη βιταμίνης D και ο χαμηλός μεταβολισμός είναι οι βασικοί παράγοντες που επιβαρύνουν τον θυρεοειδή.

Σε συνδυασμό με τις ελλείψεις του οργανισμού σε βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και μεταλλικά στοιχεία (σελήνιο, ψευδάργυρος, μαγνήσιο) ολοκληρώνεται η εικόνα που οδηγεί στην ανάπτυξη αυτοάνοσων διαταραχών του θυρεοειδή. 


 
Νόσος του Χασιμότο & Καθημερινότητα

  • Η κόπωση και η χαμηλή ενέργεια
     
  • Η αύξηση του σωματικού βάρους
     
  • Οι γαστρεντερικές διαταραχές
     
  • Οι διαταραχές της διάθεσης
     
  • Η απώλεια μνήμης και η μειωμένη πνευματική διαύγεια
     
  • Οι πόνοι στις αρθρώσεις και οι μυϊκές κράμπες
 
Επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητα ασθενών με νόσο του Χασιμότο. Είναι κοινό μάλιστα, οι ασθενείς σταδιακά να «συνηθίζουν» την ύπαρξη των συμπτωμάτων και να σταματούν να τα παρατηρούν, θεωρώντας ότι αυτή είναι η «φυσιολογική» ροή της ζωής.   

Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο οφείλεται σε πολυάριθμους παράγοντες και συχνά απαιτούνται αρκετά χρόνια έως και δεκαετίες για την εκδήλωση της.

Για την αποτελεσματική διαχείριση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο και τη βελτίωση των επιπέδων ενέργειας, του σωματικού βάρους, των εναλλαγών στη διάθεση, της πνευματικής διαύγειας, της λειτουργίας του γαστρεντερικού και των μυϊκών πόνων, δεν αρκεί η μόνη ρύθμιση των επιπέδων του TSH. Χρειάζεται να εντοπιστούν και να διαχειριστούν όλοι οι διαφορετικοί παράγοντες που οδηγούν στην εκδήλωσή της και επηρεάζουν την πορεία της. 

Η ακριβής καταγραφή των ελλείψεων σε κάθε άτομο είναι ιδιαίτερα δύσκολη με τις κλασσικές μεθόδους μέτρησης. Έτσι μέχρι πρόσφατα η διόρθωση τους βασίζονταν σε γενικές οδηγίες. Τα τελευταία χρόνια, με τη χρήση των μεταβολομικών αναλύσεων, ανιχνεύονται μικρά μόρια που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού και καταγράφουν με ακρίβεια τις ελλείψεις και τις μεταβολικές διαταραχές. 

Οι μεταβολομικές αναλύσεις είναι μια ευαίσθητη μέθοδος μέτρησης που εφαρμόζεται στα αυτοάνοσα νοσήματα. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων συνοδεύονται από το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο που ταιριάζει στον κάθε ασθενή και η σταθερή παρακολούθηση από γιατρό είναι απαραίτητη. 

Καθώς οριακές ελλείψεις του οργανισμού σε μικροθρεπτικά συστατικά, συσσωρεύονται σταδιακά στο χρόνο και οδηγούν σε νόσο, χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για τη διόρθωση τους. 

Σε διαφορετική περίπτωση, εάν δε διαχειριστούν οι ελλείψεις και οι μεταβολικές διαταραχές που εμπλέκονται στην ανάπτυξη της νόσου, η πορεία της προχωρά σε σταθερή και σταδιακή επιδείνωση μέσα από εξάρσεις και υφέσεις, επιβαρύνοντας την καθημερινότητα και την κατάσταση υγείας του ασθενή. 


Γιατί Συχνά οι Ασθενείς με Χασιμότο, ενώ Είναι υπό Αγωγή και η Νόσος στις Εξετάσεις Φαίνεται Ρυθμισμένη, Συνεχίζουν να μην Αισθάνονται Καλά
 
Είναι αξιοσημείωτο ότι τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να παραμείνουν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό και μετά τη ρύθμιση του υποθυρεοειδισμού με φαρμακευτική αγωγή. Είναι ιδιαίτερα συχνό σε ασθενείς με Χασιμότο τα αποτελέσματα των εξετάσεων που αφορούν τη θυρεοειδική λειτουργία να κυμαίνονται εντός των φυσιολογικών ορίων, ωστόσο οι ίδιοι να μην αισθάνονται καλά.
 
Ένα άτομο μπορεί να έχει δηλαδή, αυξημένα αυτό-αντισώματα έναντι του θυρεοειδή αδένα, με φυσιολογικά επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών και της TSH, εκδηλώνοντας ωστόσο την πλειοψηφία των παραπάνω συμπτωμάτων.

Σε αυτό το σημείο, η εξωγενής χορήγηση ορμονών, είναι ένα ζωτικό εργαλείο που μπορεί να βελτιώσει την κλινική εικόνα και την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Ωστόσο, η προσαρμογή που γίνεται στη φαρμακευτική αγωγή 2-3 φορές κατά τη διάρκεια του έτους, δεν μπορεί να προσομοιάσει τη συνεχή και ακριβή ρύθμιση που κάνει το ανθρώπινο σώμα, με αποκρίσεις που γίνονται σε χρονικό διάστημα δευτερολέπτων[7,8].

Ακόμη και όταν ο αδένας υπολειτουργεί έως και κατά 80%, αυτό το ποσοστό μπορεί να καλυφθεί μέσα από ορμονική υποκατάσταση, χωρίς να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητας ζωής του ασθενούς. Η υπολειπόμενη κατά 20% λειτουργία του αδένα, μπορεί να καλύψει κατά σημαντικό ποσοστό συνήθεις προσαρμογές του μεταβολισμού στις ανάγκες της καθημερινότητας, επιτρέποντας μια πολύ καλή ποιότητα ζωής.

Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθεί οποιαδήποτε υπολειπόμενη λειτουργία του αδένα, που να επιτρέπει στον οργανισμό να προσαρμόζεται μεταβολικά σε αυτές τις αλλαγές.
 
Για την ουσιαστική βελτίωση της κλινικής εικόνας και της ποιότητας ζωής των ασθενών με νόσο του Χασιμότο,  η αντιμετώπιση της νόσου πρέπει να περιλαμβάνει, μαζί με την ρύθμιση των θυρεοειδικών ορμονών, τον εντοπισμό και τη  διόρθωση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που τη συνοδεύουν.

 
Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Αντιμετώπιση της Θυρεοειδίτιδας Χασιμότο 

Ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση των μεταβολικών διαταραχών, μπορεί να γίνει μόνο με τη διενέργεια ειδικών εξετάσεων που αναλύουν μικρά μόρια στο αίμα. Ανιχνεύονται μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με την πορεία και την εκδήλωση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο. Η μεταβολική κατάσταση ενός ατόμου είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου εκδήλωσης της νόσου.

Το είδος των αναλύσεων δεν είναι συγκρίσιμο με τις κοινές εργαστηριακές εξετάσεις. Πρόκειται για υψηλά εξειδικευμένες εξετάσεις, που διενεργούνται σε λιγότερα από 10 εργαστήρια παγκοσμίως με πολύ υψηλά στάνταρ. 

Στην Ελλάδα διενεργούνται αποκλειστικά στην κλινική μας. 

Οι συγκεκριμένες εξετάσεις ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις. Μετράνε πολύ μικρά μόρια που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι καταγράφουν τις ακριβείς ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές, καθιστώντας έτσι αποτελεσματική την αντιμετώπιση και πρόληψη αυτοάνοσων και χρόνιων νοσημάτων.

 
Δείκτες που Ανιχνεύονται μέσω της Εξέτασης Metabolomic Analysis®

Οι μεταβολομικές αναλύσεις εντοπίζουν μεταβολικές διαταραχές που προωθούν την ανάπτυξη και την εκδήλωση της νόσου Hashimoto και αφορούν:


  • Σε ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών: ελλείψεις σε βιταμίνη D, βιταμίνη C, σελήνιο, ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3 συνδέονται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, της εμφάνισης φλεγμονής και της κατάστασης της υγείας ασθενών με Hashimoto.
     
  • Στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια (οργανίδια όπου παράγεται ενέργεια στα κύτταρα): η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία συνδέεται με κακή λειτουργία του θυρεοειδή αδένα και ανάπτυξη της νόσου του Χασιμότο. Η μειωμένη απόδοση των μιτοχονδρίων, οδηγεί το θυρεοειδή σε υπερ-λειτουργία και σταδιακή έκπτωση της λειτουργίας του.
     
  • Σε δυσχέρεια στο μεταβολισμό των απλών ζαχάρων: κατανάλωση απλών ζαχάρων μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να μεταβολίσει ο κάθε οργανισμός, πυροδοτεί φλεγμονές και είναι σημαντικός δείκτης για την πορεία της νόσου.
     
  • Στην αντίσταση στην ινσουλίνη: η ινσουλίνη λειτουργεί ως κατασταλτικός παράγοντας στη λειτουργία του θυρεοειδή αδένα. Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης διαταράσσουν επίσης τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, επιδεινώνουν την αυτοανοσία και επιταχύνουν την καταστροφή του αδένα. 
     
  • Στο μεταβολισμό των νευροδιαβιβαστών: ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η αδρεναλίνη μεταβιβάζουν μηνύματα μεταξύ των κυττάρων και ρυθμίζουν τη λειτουργία του νευρικού και ορμονικού συστήματος. Οι μεταβολομικές αναλύσεις παρέχουν ακριβή εικόνα για την έκκριση των συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών.
     
  • Στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων: η σχέση μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών είναι σημαντικός δείκτης για την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τις φλεγμονές, ενώ παράλληλα παίζουν κεντρικό ρόλο στην ρύθμιση της φυσιολογικής απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος.
     
  • Στην κατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού: αλλοίωση του μικροβιώματος συνδέεται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και της ικανότητας του να ξεχωρίζει μεταξύ των δικών του ιστών και εξωγενών στοιχείων, όπως παθογόνα μικρόβια και ιοί.
     
Η σύγχρονη αντιμετώπιση της νόσου του Χασιμότο επικεντρώνεται στην αποκατάσταση των παραπάνω διαταραχών, με τον εντοπισμό και τη διόρθωση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που οδήγησαν στην ανάπτυξη της νόσου, ώστε να διατηρηθεί η βέλτιστη μεταβολική κατάσταση του οργανισμού.

Με βάση την κλινική μας εμπειρία στους ασθενείς με νόσο του Χασιμότο, ιατρικές παρεμβάσεις σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μεταβολομικών αναλύσεων επιφέρουν:


  • Βελτίωση της πορείας της νόσου, με αναχαίτιση της περαιτέρω καταστροφής του θυρεοειδή αδένα.
     
  • Διατήρηση και ενίσχυση της εναπομείνασας λειτουργίας του θυροειδή αδένα, η οποία επιτρέπει στον οργανισμό να προσαρμόζεται μεταβολικά στις συνεχείς αλλαγές που απαιτούνται από τις ανάγκες της καθημερινότητας, επιτρέποντας μια πολύ καλή ποιότητα ζωής.
     
  • Σταδιακή μείωση των επιπέδων των αυτο-αντισωμάτων.
     
  • Μείωση του αισθήματος κόπωσης και αύξηση των επιπέδων ενέργειας.
     
  • Βελτίωση της διάθεσης και μείωση των έντονων συναισθηματικών μεταπτώσεων, λόγω της κακής λειτουργίας του αδένα. 
     
  • Μείωση του κινδύνου βλάβης σε άλλα όργανα και εκδήλωσης επιπρόσθετου αυτοάνοσου νοσήματος.
     
  • Βελτίωση του μεταβολισμού και επίτευξη φυσιολογικού σωματικού βάρους.
     
  • Βελτίωση της ανταπόκρισης στη φαρμακευτική αγωγή.
 
Συνήθως απαιτούνται 6-8 μήνες για την επίτευξη μιας σημαντικής αλλαγής, ένα έτος για να σταθεροποιηθεί ο οργανισμός σε ένα καλύτερο επίπεδο λειτουργίας και δύο χρόνια για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων.

Καθώς διορθώνονται οι αποκλίσεις από την ιδανική κατάσταση λειτουργίας, το σώμα ενεργοποιεί και πάλι τις φυσιολογικές μεταβολικές διεργασίες και εμφανίζει διαφορετικές ανάγκες.

Αλλαγές προκύπτουν ταυτόχρονα σε πολλαπλά μεταβολικά μονοπάτια του οργανισμού με την έναρξη της αγωγής. Αυτές, είναι ζωτικής σημασίας να εντοπιστούν και να διαχειριστούν κατάλληλα, ώστε να συνεχιστεί η διαδικασία αποκατάστασης. Σε διαφορετική περίπτωση, οι διαδικασίες αποκατάστασης του οργανισμού δεν προχωρούν, καθυστερώντας σημαντικά τη βελτίωση της υγείας.   

Μέσα από την κλινική μας εμπειρία έχουμε διαπιστώσει ότι η διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού σε βιταμίνες και άλλα στοιχεία, η αποκατάσταση του μεταβολισμού και η ρύθμιση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, αλλάζουν ριζικά την πορεία της νόσου του Hashimoto προς το καλύτερο και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, από μια εικόνα σταθερής επιδείνωσης, σε μια σταθερής βελτίωσης.

Είναι ζωτικής σημασίας η ταχύτερη δυνατή παρέμβαση για την αποκατάσταση των παραπάνω, με στόχο την αναστολή της εξέλιξης της νόσου.



 
Βιβλιογραφικές αναφορές: 

  1. Thyroid Disease, U.S. Department of Health & Human Services. Date accessed 19 July 19, 2020.  
  2. Autoimmune Thyroid Disease with Fluctuating Thyroid Function. Ali S Alzahrani et. al. PLoS Med. 2005 May 31. doi: 10.1371/journal.pmed.0020089
  3. Role of “Western Diet” in Inflammatory Autoimmune Diseases Arndt Manzel et. al. Curr Allergy Asthma Rep. 2014 Jan; 14(1): 404.
  4. Environment and Disease Risks Stephen M. Rappaport and Martyn T. Smith. SCIENCE, EPIDEMIOLOGY 22 OCTOBER 2010 VOL 330.
  5. Metabolic pressure and the breach of immunological self-tolerance Veronica De Rosa et al. Nature Immunology (2017).
  6. Thyroid Function Is Intrinsically Linked to Insulin Sensitivity and Endothelium-Dependent Vasodilation in Healthy Euthyroid Subjects Jose-Manuel Fernández-Real, Abel López-Bermejo, Antoni Castro, Roser Casamitjana, Wifredo Ricart The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 91, Issue 9, 1 September 2006.
  7. Is vitamin D related to pathogenesis and treatment of Hashimoto’s thyroiditis. Mazokopakis et al., Hell J Nucl Med. 2015
  8. Improving the Vitamin D Status of Vitamin D Deficient Adults Is Associated With Improved Mitochondrial Oxidative Function in Skeletal Muscle. Akash Sinha 1 , Kieren G Hollingsworth, Steve Ball, Tim Cheetham. J Clin Endocrinol Metab, 98 (3), E509-13 Mar 2013.
  9. Stress and Thyroid Autoimmunity Tetsuya Mizokami , Audrey Wu Li, Samer El-Kaissi, Jack R Wall. Thyroid , 14 (12), 1047-55 Dec 2004.. Review.
  10. Autoimmune Thyroid Disorders M. A. and B. N. Macharia. ISRN Endocrinol. 2013.
  11. Selenium and Thyroid Disease: From Pathophysiology to Treatment. Mara Ventura et. al. Int J Endocrinol. 2017.
  12. Effects of Zinc and Selenium Supplementation on Thyroid Function in Overweight and Obese Hypothyroid Female Patients: A Randomized Double-Blind Controlled Trial. Salma Mahmoodianfard et.al. J Am Coll Nutr , 34 (5), 391-9 2015.
  13. Application of metabolomics in autoimmune diseases: Insight into biomarkers and pathology. J. Kang et al. / Journal of Neuroimmunology 279 (2015).
  14. Application of Metabolomics: Focus on the Quantification of Organic Acids in Healthy Adults Dimitris Tsoukalas. Int J Mol Med . 2017. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28498405/
  15. Targeted Metabolomic Analysis of Serum Fatty Acids for the Prediction of Autoimmune Diseases Dimitris Tsoukalas, Vassileios Fragoulakis, Evangelia Sarandi et. al. Frontiers in Molecular Biosciences, Metabolomics (6), November 2019. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmolb.2019.00120/full
  16. SERUM METABOLOMIC PATTERNS IN PATIENTS WITH AUTOIMMUNE THYROID DISEASE Jia Liu et. al. Endocr Pract . 2020 Jan. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31557082/
 
 
Επιμέλεια Κειμένου: Επιστημονική Ομάδα Metabolomic Medicine

Συνεργαζόμαστε με ερευνητές και ιδρύματα σε όλο τον κόσμο για να παρέχουμε τις πιο προηγμένες και ακριβείς αναλύσεις.
Δείτε την κλινική

Ποιοι Είμαστε

www.metabolomicmedicine.com Η Επιστημονική Ομάδα της Metabolomic Clinic αποτελείται από εξειδικευμένους κλινικούς ιατρούς που μοιράζονται μαζί σας την εμπειρία τους στην αιχμή της σύγχρονης ιατρικής. Δείτε τους όλους
Ας κρατήσουμε επαφή.
Εγγραφείτε στο newsletter και κατεβάστε δωρεάν τον οδηγό για όσους έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο νόσημα.