Ξέρεις τι είναι η Μεταβολομική;

Αν και δεν είναι κάτι νέο, λίγοι γνωρίζουν αυτή την Ιατρική Ακριβείας που επιτρέπει στοχευμένες θεραπείες σε πολλά προβλήματα υγείας. 

Άρθρο της Antonella De Minico που δημοσιεύθηκε στο ιταλικό περιοδικό "Viversani e Belli", σε συνέντευξη του Δημήτρη Τσουκαλά, ιατρού, ερευνητή και προέδρου του E.I.Nu.M. (European Institute of Nutritional Medicine). Ο Dr. Τσουκαλάς εισήγαγε τη Μεταβολομική Ιατρική στα ιατρικά κέντρα στο Μιλάνο και Τρεβίζο της Ιταλίας, στην Ελβετία και στην Ελλάδα. 

Η Μεταβολομική βρίσκει εφαρμογές στην ιατρική για πάνω από μια δεκαετία. Αν και χρησιμοποιείται σε πολλαπλά ερευνητικά πεδία από διακεκριμένα πανεπιστήμια ανά τον κόσμο και έχει πολλές κλινικές εφαρμογές, δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή στην Ιταλία.

Στην ουσία, μελετά τις μεταβολικές διεργασίες του ατόμου για να αναλύσει τις βιολογικές λειτουργίες με τις οποίες:
  -   παράγεται ενέργεια
  -   αναδομούνται οι ιστοί
  -   διατηρείται η ομοιόσταση (η τάση του οργανισμού να διατηρείται σε σταθερή κατάσταση λειτουργίας)
Όλες είναι ζωτικές λειτουργίες για τη καλή κατάσταση του οργανισμού.
Η εφαρμογή αυτής της προσέγγισης σε συνδυασμό με τα τελευταία φαρμακολογικά επιτεύγματα μας επιτρέπει να έχουμε σημαντικά αποτελέσματα σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις» επιβεβαιώνει ο Dr. Τσουκαλάς.
 

Είναι συμπληρωματική προς την σύγχρονη συμβατική θεραπευτική προσέγγιση, δεν την αντικαθιστά.
Η Μεταβολομική ιατρική αντιμετωπίζει το ανθρώπινο σώμα ως ένα ενιαίο και μοναδικό βιολογικό σύστημα (Systems 

Biology). «Τα κύτταρα του σώματός μας αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους και με το περιβάλλον, επαναλαμβάνοντας τις ίδιες λειτουργίες εκατομμύρια φορές για να εξασφαλίσουν την βέλτιστη κατάσταση και υγεία,» εξηγεί ο Dr. Τσουκαλάς.

«Οι παρεμβάσεις που περιλαμβάνει αυτή η προσέγγιση, από την αποκατάσταση των ελλείψεων σε μικροθρεπτικά και τις διατροφικές οδηγίες, στοχεύουν στη βέλτιστη ψυχο-σωματική ισορροπία και επιτρέπουν καλύτερη ανοχή στη φαρμακευτική θεραπεία. Αυτό σημαίνει ότι η οποιαδήποτε αγωγή που ήδη λαμβάνει το ασθενής δεν επηρεάζεται και δεν διακόπτεται,» εξηγεί ο ειδικός.
 
Αποτελεσματική στα χρόνια νοσήματα
Ασθένειες οι οποίες δε θεραπεύονται πλήρως και παραμένουν για πάνω από 3 μήνες, θεωρούνται χρόνιες. Τα περισσότερα χρόνια νοσήματα συνδέονται άμεσα με τον τρόπο ζωής: στρες, ανθυγιεινές διατροφικές επιλογές, λίγη ή και υπερβολική άσκηση, και βλαβερές συνήθειες όπως το κάπνισμα και η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ.
 
Επιπλέον, πρέπει να λάβουμε υπόψη και το αυξημένο προσδόκιμο ζωής το οποίο αυτή τη στιγμή  είναι περίπου 82.8 χρόνια σύμφωνα με την Iταλική Στατιστική Υπηρεσία. Η επιπλέον αύξηση του προσδόκιμου ζωής ωστόσο, θα σήμαινε ακόμη περισσότερα χρόνια «παρέα με» χρόνια νοσήματα.
 
«Μελέτες στη μεταβολομική ιατρική δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει σε πολλές περιπτώσεις χρόνιων ασθενειών. Το 80% αυτών που πάσχουν από κάποιο χρόνιο νόσημα, όπως ο διαβήτης, νοσήματα του εντέρου όπως η νόσος του Crohn, και νοσήματα καρδιολογικά και ογκολογικά, βρίσκουν σημαντική βελτίωση χάρη σε αυτή την προσέγγιση.» επιβεβαιώνει ο Dr. Τσουκαλάς.
 
Η Metabolomic Analysis® μελετά τις μεταβολικές διεργασίες ατόμων με προβλήματα υγείας όπου ο ιατρός σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης παρεμβαίνει με εξατομικευμένη θεραπεία στοχεύοντας στη βελτίωση της συνολικής υγείας του ατόμου.
 
«Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι οι περιβαλλοντικές αλλαγές, η μετάβαση σε βιομηχανοποιημένες τροφές και όλα αυτά που διαμόρφωσαν την αλλαγή του τρόπου ζωής τα τελευταία 40-50 χρόνια, έχουν επιφέρει αλλαγές και στη λειτουργία του DNA μας» προσθέτει ο ειδικός.
 
Η Εξέταση
Πώς γίνονται η διάγνωση και η μεταβολομική θεραπεία; «Η διαδικασία ξεκινά με την λεπτομερή καταγραφή του ιατρικού ιστορικού, τα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής τη στιγμή που επισκέπτεται τον ιατρό καθώς και τις καθημερινές του συνήθειες, ακόμη και στο φαγητό.
 
Επιπρόσθετες αναλύσεις μπορεί να ζητηθούν σε περίπτωση που ο ασθενής δεν έχει πραγματοποιήσει πρόσφατα έλεγχο check-up εντός έτους» εξηγεί ο Dr. Τσουκαλάς.
 
«Συνήθως, η διαδικασία συνεχίζεται με τη συλλογή βιολογικών υγρών, όπως αίμα και ούρα, ή σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να ζητηθούν επιπλέον εξετάσεις όπως κάποια βιοψία, αλλά εξαρτάται ανά περίπτωση και δεν μπορεί να γενικευτεί.» συνεχίζει ο Dr. Τσουκαλάς.
 
... και οι λύσεις
Μόλις η εικόνα της κατάστασης του ασθενούς έχει ολοκληρωθεί ξεκινά η θεραπεία. «Αποκαθίσταται κάθε ανεπάρκεια σε θρεπτικά συστατικά, ένζυμα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες. Χορηγείται συγκεκριμένο διατροφικό πλάνο με στόχο την επαναφορά της βιοχημικής ισορροπίας και τη διατήρηση της καλής υγείας. Σύμφωνα με τον ειδικό, τα πρώτα σημάδια βελτίωσης εμφανίζονται σε 3-6 μήνες στις περισσότερες περιπτώσεις.
 
Και ως προληπτικό μέσο  
Οι εξετάσεις που πραγματοποιούνται με την μεταβολομική προσέγγιση βοηθούν επίσης στην πρόληψη, αφού ανακαλύπτουν σε πρώιμο στάδιο τι θα μπορούσε να αποκαλύψει η κλινική εικόνα ενός ατόμου στο μέλλον.

«Τα χρόνια νοσήματα είναι το αποτέλεσμα της προσαρμογής στις αλλαγές που ξεκίνησαν σε μοριακό επίπεδο πολύ καιρό πριν την εκδήλωση νόσου. Οι αλλαγές σε επίπεδο μορίων καταγράφονται πολύ πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων. Αυτές οι αλλαγές είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων όπως το περιβάλλον που ζήσαμε ή ζούμε, η επίδραση ουσιών όπως η νικοτίνη και το αλκοόλ που μπορεί να έχουν επιβαρύνει τοξικά τον οργανισμό οδηγώντας σταδιακά στην εκδήλωση κάποιας ασθένειας» εξηγεί ο ειδικός.
 
Αυτοάνοσα νοσήματα
Η εφαρμογή της μεταβολομικής επιτυγχάνει θετικά αποτελέσματα και στα αυτοάνοσα νοσήματα, αυτά δηλαδή που προκύπτουν όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο σώμα βλάπτοντας τα ίδια του τα όργανα. Ανάμεσά τους, υπάρχουν κάποιες ασθένειες του θυρεοειδή αδένα όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος κατά πλάκας και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
 
Δεν καλύπτονται ακόμη από το Εθνικό Σύστημα Υγείας
Οι εξετάσεις της Μεταβολομικής παρότι εφαρμόζονται ήδη σε ερευνητικά εργαστήρια που αναλύουν τα χρόνια και αυτοάνοσα νοσήματα, δεν καλύπτονται ακόμη από το Εθνικό Σύστημα Υγείας. « Στο πρόσφατο Εθνικό Συνέδριο Γυναικολογίας στην Ιταλία όπου ήμουν προσκεκλημένος, προέκυψε ένα σημαντικό δεδομένο: αυτή τη στιγμή μόνο το 7% των ιατρών γνωρίζουν για τη μεταβολομική» παρατηρεί ο Dr. Τσουκαλάς.

«Ωστόσο εργαζόμαστε ώστε μέχρι το 2025 όλα τα μεγάλα νοσοκομεία να μπορούν να προσφέρουν αυτή την προσέγγιση παγκοσμίως, μαζί με την πρωτεομική (proteomics) και τη μεταγραφομική (transcriptomics), δύο ακόμη κλάδους της ιατρικής ακριβείας όπου θα βοηθήσουν την βελτίωση της υγείας του ατόμου και κατ’ επέκταση της κοινωνίας.» καταλήγει ο ειδικός.

---

---