Δημοφιλή ¶ρθρα

Δημοφιλή ¶ρθρα

Υπηρεσίες

Δείτε επίσης

7 Προβλήματα που Προκαλεί η Χρόνια Φλεγμονή στους Ασθενείς με Αυτοάνοσο Νόσημα
Αντίσταση στην Ινσουλίνη: Μια Μεταβολική Διαταραχή που Προκαλεί Έντονη Κόπωση & Χρόνια Φλεγμονή σε Ασθενείς με Αυτοάνοσο
Αυτοάνοσα & Χρόνια Νοσήματα
Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Πορεία των Αυτοάνοσων Νοσημάτων

Δείτε επίσης

7 Προβλήματα που Προκαλεί η Χρόνια Φλεγμονή στους Ασθενείς με Αυτοάνοσο Νόσημα
Αντίσταση στην Ινσουλίνη: Μια Μεταβολική Διαταραχή που Προκαλεί Έντονη Κόπωση & Χρόνια Φλεγμονή σε Ασθενείς με Αυτοάνοσο
Αυτοάνοσα & Χρόνια Νοσήματα
Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Πορεία των Αυτοάνοσων Νοσημάτων

3 Ελλείψεις που Επιδεινώνουν τη Χρόνια Φλεγμονή σε Ασθενείς με Αυτοάνοσο Νόσημα


Ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές που δεν ανιχνεύονται εύκολα, περνούν απαρατήρητες για πολλά χρόνια και επηρεάζουν την ικανότητα διαχείρισης της φλεγμονής, ενώ παράλληλα επιδεινώνουν τους πόνους στις αρθρώσεις, τις μυϊκές κράμπες, τα επίπεδα ενέργειας, το σωματικό βάρος και τη διάθεση ασθενών με αυτοάνοσο νόσημα. Photo by Adrien Converse on Unsplash.

3 Ελλείψεις που Επιδεινώνουν τη Χρόνια Φλεγμονή σε Ασθενείς με Αυτοάνοσο Νόσημα
 
Οι ελλείψεις σε βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και αντιφλεγμονώδη μικροθρεπτικά συστατικά, σε συνδυασμό με την αντίσταση στην ινσουλίνη, δυσχεραίνουν την ικανότητα επούλωσης του οργανισμού, στους ασθενείς με αυτοάνοσο και επιδεινώνουν τη χρόνια φλεγμονή[1-3].

Ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές που δεν ανιχνεύονται εύκολα, περνούν απαρατήρητες για πολλά χρόνια και επηρεάζουν την ικανότητα διαχείρισης της φλεγμονής, ενώ παράλληλα επιδεινώνουν τους πόνους στις αρθρώσεις, τις μυϊκές κράμπες, τα επίπεδα ενέργειας, το σωματικό βάρος και τη διάθεση ασθενών με αυτοάνοσο νόσημα. 

 
Τα αυτοάνοσα είναι χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα χάνει την ικανότητα να αναγνωρίζει τα δικά του κύτταρα και επιτίθεται στα ίδια τα όργανα που πρέπει να προστατεύσει.
 
Στην προσπάθεια το σώμα να διορθώσει τη βλάβη που προκαλεί το ανοσοποιητικό σύστημα, σε όργανα όπως το δέρμα, τα αγγεία, τα νεφρά και οι αρθρώσεις, προκαλείται φλεγμονή στους αντίστοιχους ιστούς.  
 
Όσο πιο μεγάλη η βλάβη σε έναν ιστό ή όργανο του σώματος, τόσο πιο έντονη και η διαδικασία επούλωσης. Στα αυτοάνοσα νοσήματα, η διαδικασία της φλεγμονής δεν ολοκληρώνεται επιτυχώς, παραμένει σε χρόνια βάση και επιδεινώνει τη βλάβη.
 
Η σταδιακή καταστροφή του οργάνου που πλήττεται και η χρόνια φλεγμονή, επηρεάζουν τη λειτουργία του οργανισμού συνολικά και επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής.
 
Τα αυτοάνοσα είναι νοσήματα με σημαντικό μεταβολικό υπόβαθρο[1,4-27].

Ιατρικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, στη διόρθωση των ελλείψεων και στη διατροφή, παίζουν κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου και της χρόνιας φλεγμονής.
 
Ο εντοπισμός και η διόρθωση ελλείψεων και μεταβολικών διαταραχών, μειώνουν τις εξάρσεις της νόσου και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.  



Μικροθρεπτικά Συστατικά & Αυτοάνοσα Νοσήματα
 
Μεγάλος αριθμός μικροθρεπτικών συστατικών είναι απαραίτητος για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση και στην ανάπτυξη της νόσου.
 
Ελλείψεις σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά είναι κοινές σε ασθενείς με αυτοάνοσο. Ελλείψεις που συνδέονται με την ανάπτυξη και την πορεία της νόσου και την επιδείνωση της χρόνιας φλεγμονής είναι:
 
1. Ελλείψεις σε βιταμίνεςD, C, B1, B5, B6, ινοσιτόλης, A και Ε. Η χαμηλή πρόσληψη τους απορυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα.
 
Η επαρκής πρόσληψη των συγκεκριμένων βιταμινών είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού και του ορμονικού συστήματος.

Οι βιταμίνες C και Ε έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Οι βιταμίνες Α, D και E έχουν αντικαρκινική δράση, έχουν ανοσορυθμιστική δράση και βοηθούν στην ομαλή λειτουργία του ορμονικού συστήματος. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, καταστέλλουν τις προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες. Είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του ορμονικού συστήματος, του νευρικού συστήματος και για τη λειτουργία του ήπατος. 

Ελλείψεις σε βιταμίνες συνδέονται με επιδείνωση της πορείας της νόσου, χαμηλά επίπεδα ενέργειας, δυσκολία στη διαχείριση του σωματικού βάρους και εναλλαγές στη διάθεση.
 
2. Μεταλλικών στοιχείων: ψευδάργυρου, σεληνίου, σιδήρου, μαγνησίου, καλίου, κασσίτερου, μαγγανίου, χρωμίου και χαλκού. Η χαμηλή πρόσληψη τους εμποδίζει τους μηχανισμούς επούλωσης και την επίλυση της φλεγμονής.
 
Η έλλειψη πολλαπλών μεταλλικών στοιχείων επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και του γαστρεντερικού συστήματος. Σε συνδυασμό με ελλείψεις σε βιταμίνες, οδηγούν σε αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις και επιδείνωση της αυτοανοσίας και των συμπτωμάτων της χρόνιας φλεγμονής, όπως κατακρατήσεις, μειωμένη πνευματική διαύγεια, δυσκοιλιότητα και εναλλαγές στη διάθεση.  
 
3. Λιπαρών Οξέωνη αυξημένη πρόσληψη υψηλά επεξεργασμένων ωμέγα-6 και τρανς λιπαρών οξέων μαζί με την έλλειψη ωμέγα-3 λιπαρών, επιδεινώνουν την ικανότητα του οργανισμού να ελέγξει τη φλεγμονή και αυξάνουν τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης.
 
Η βελτίωση της σχέσης ωμέγα-6 προς ωμέγα-3 έχει ευεργετική δράση στην υγεία και στην πορεία της νόσου των ασθενών με αυτοάνοσα.

 
 
Γιατί η Χορήγηση Μεμονωμένων Μικροθρεπτικών δεν είναι Αποτελεσματική
 
Ο πρωταρχικός ρόλος των θρεπτικών συστατικών είναι η συμμετοχή τους στις χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν στον οργανισμό. Χιλιάδες χημικές αντιδράσεις συμβαίνουν ταυτόχρονα στο ανθρώπινο σώμα και η ομαλή διενέργεια τους εξαρτάται από την επαρκή παρουσία των απαραίτητων στοιχείων.
 
Η δυσκολία στην επίτευξη κλινικά σημαντικού αποτελέσματος, έγκειται στο γεγονός ότι απαιτείται η επαρκής παρουσία όλων των θρεπτικών συστατικώντην ίδια στιγμή[9,13].
 
Η χορήγηση μεμονωμένων βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων σε διαφορετικές χρονικές περιόδους δεν επιφέρει ουσιαστική ή σταθερή βελτίωση της υγείας.

 
 
Μεταβολικοί Παράγοντες που Προάγουν τη Χρόνια Φλεγμονή
 
1. Αντίσταση στην Ινσουλίνη:
 
Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι μια μεταβολική διαταραχή που κρύβεται πίσω από τα περισσότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα[1,6,15,17-22].
 
Πολλοί ασθενείς με αυτοάνοσο δε γνωρίζουν ότι τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας, οι πόνοι στους μύες και στις αρθρώσεις, οι εναλλαγές στη διάθεση, οι διαταραχές στη λειτουργία του γαστρεντερικού, συνδέονται άμεσα με την αντίσταση στην ινσουλίνη.
 
Η αντίσταση στην ινσουλίνη επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, συνδέεται άμεσα με φλεγμονώδεις εξάρσεις των αυτοάνοσων νοσημάτων και επιδείνωση της πορείας της υγείας ασθενών με αυτοάνοσο.
 
Προκύπτει όταν τα κύτταρα στον οργανισμό δεν ανταποκρίνονται στην ινσουλίνη. 
 
Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που βοηθά στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα. Φυσιολογικά η ινσουλίνη δίνει εντολή στα κύτταρα να προσλάβουν τη γλυκόζη που κυκλοφορεί στο αίμα. Τα κύτταρα μας, στη συνέχεια καίνε τη γλυκόζη και τη μετατρέπουν σε ενέργεια.
 
Όταν υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη, τα κύτταρα μας δεν ανταποκρίνονται στην εντολή της ινσουλίνης να μαζέψουν τη γλυκόζη από το αίμα.
 
Έτσι το σώμα μας αναγκάζεται να αυξήσει την παραγωγή ινσουλίνης και αυτό οδηγεί στην αλλοίωση της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού.
 
Φυσιολογικά το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τους ιστούς και τα κύτταρα του ίδιου του οργανισμού, σε σχέση με ξένα στοιχεία.
 
Ωστόσο, στα αυτοάνοσα νοσήματα, το ανοσοποιητικό χάνει την ικανότητα να αναγνωρίζει τους δικούς του ιστούς και κύτταρα, τους επιτίθεται και σταδιακά τα καταστρέφει.
 
Η αντίσταση στην ινσουλίνη προάγει τη φλεγμονή και αυξάνει τα επίπεδα προ-φλεγμονωδών ουσιών, όπως οι κυτοκίνες.  
 
Η χρόνια φλεγμονή απορυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να το πυροδοτήσει ώστε να επιτεθεί σε υγιή κύτταρα και ιστούς.
  
Διαταραχές στη λειτουργία της ινσουλίνης, απορυθμίζουν το ορμονικό σύστημα, αυξάνουν την εναπόθεση σπλαχνικού λίπους, ενισχύουν τις φλεγμονές, και αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακού νοσήματος, καρκίνου και επιπρόσθετων αυτοάνοσων ασθενειών.
 
Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης εμποδίζουν την καύση λίπους, καθιστούν πρακτικά αδύνατη την απώλεια σωματικού βάρους, προκαλούν κόπωση, εναλλαγές στη διάθεση, λέπτυνση των μαλλιών, διάχυτους πόνους, μείωση της πνευματικής διαύγειας και διαταράσσουν τον ύπνο. 
 
2. Διαταραχή της Μικροβιακής Χλωρίδας του Οργανισμού
 
Το σύνολο των μικροοργανισμών που αποικίζουν το ανθρώπινο σώμα ονομάζεται μικροβίωμα ή μικροβιακή χλωρίδα.
 
Διαταραχές στη μικροβιακή χλωρίδα επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, του ορμονικού, του νευρικού συστήματος και του γαστρεντερικού[2,4,5,15].
 
Η σύσταση του μικροβιώματος συνδέεται με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και την εκδήλωση νόσου. Συχνά οι ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα έχουν γαστρεντερικές διαταραχές, όπως αργή πέψη, δυσκοιλιότητα, κοιλιακή διάταση και συμπτώματα από τη χοληδόχο κύστη με την ύπαρξη χολόλιθων.
 
Ο ασθενής συχνά προσπαθεί να διορθώσει τα παραπάνω συμπτώματα με αλλαγές στη δίαιτα του, χωρίς ωστόσο να τα καταφέρνει.

3. Ικανότητα Διαχείρισης της Φλεγμονής
 
Η επίλυση της φλεγμονής είναι μια ενεργή, εξαιρετικά συντονισμένη διαδικασία για την αναδόμηση των ιστών και την απομάκρυνση των νεκρών βακτηριδίων και κυττάρων.
 
Στα αυτοάνοσα νοσήματα, η καταστροφή του οργάνου που πλήττεται από το ανοσοποιητικό και η αδυναμία επίλυσης της φλεγμονής που προκύπτει, οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή και επιδείνωση της αυτοανοσίας.
 
Η αδυναμία επούλωσης και η χρόνια φλεγμονή επιβαρύνουν την υγεία ασθενών με αυτοάνοσο και επιδεινώνουν την πορεία αυτών των νοσημάτων[2,18].
 
Συμπτώματα που συνδέονται με την ύπαρξη χρόνιας φλεγμονής μπορεί να είναι:

  •  χαμηλός πυρετός κατά τις απογευματινές ώρες
  •  οίδημα (κατακράτηση, πρήξιμο)
  •  χρόνιος πόνος
  • αίσθημα εξάντλησης
  •  κακή διάθεση (μελαγχολία, υπερένταση, εκνευρισμός)
  •  έντονη πείνα
  •  υπνηλία
  •  διαταραχή του ύπνου
  •  μειωμένη πνευματική διαύγεια    

Η αποκατάσταση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που εμποδίζουν την επαναφορά του οργανισμού στη φυσιολογική του λειτουργία, είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της φλεγμονής και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
 
Σε διαφορετική περίπτωση η κατάσταση της υγείας των ασθενών επιδεινώνεται σταθερά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα συμπτώματα που συνδέονται με τις παραπάνω ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές μπορούν να παραμένουν ακόμη και μετά τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
 
Είναι ιδιαίτερα συχνό σε ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα τα αποτελέσματα των εξετάσεων που αφορούν τη νόσο να κυμαίνονται εντός των φυσιολογικών ορίων, ωστόσο οι ίδιοι να μην αισθάνονται καλά.
 
Ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με τη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, παραμένουν ανεξάρτητα από τη ρύθμιση των συμπτωμάτων με φαρμακευτική αγωγή και είναι δύσκολο να εντοπιστούν με κοινές εργαστηριακές εξετάσεις.
 
Για την ουσιαστική βελτίωση της κλινικής εικόνας και της ποιότητας ζωής των ασθενών με αυτοάνοσο,  η αντιμετώπιση της νόσου πρέπει να περιλαμβάνει, μαζί με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής, τον εντοπισμό και τη  διόρθωση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που τη συνοδεύουν.

 
 
Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Αντιμετώπιση της Χρόνιας Φλεγμονής στα Αυτοάνοσα Νοσήματα

Η διενέργεια ειδικών εξετάσεων επιτρέπει στους ασθενείς να εντοπίσουν τις ελλείψεις και τις μεταβολικές διαταραχές που πυροδοτούν και συντηρούν τη χρόνια φλεγμονή και σχετίζονται με την ανάπτυξη αυτοανοσίας.
 
Οι εξετάσεις που διενεργούνται ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις και απευθύνονται σε ασθενείς με αυτοάνοσο και χρόνιο νόσημα. 
 
Πρόκειται για μια κατηγορία εξειδικευμένων εξετάσεων που ανιχνεύουν περισσότερους από 80 δείκτες, που αφορούν[3,4,12,13,28]


  • Σε ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών: ελλείψεις σε βιταμίνη D, βιταμίνη C, σελήνιο, ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3 συνδέονται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, της εμφάνισης φλεγμονής και της κατάστασης της υγείας ασθενών με αυτοάνοσο.
     
  • Στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια (οργανίδια όπου παράγεται ενέργεια στα κύτταρα): η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία συνδέεται με κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού και του ορμονικού συστήματος και ανάπτυξη αυτοανοσίας. Η μειωμένη απόδοση των μιτοχονδρίων, οδηγεί το ανοσοποιητικό σε υπερ-λειτουργία και σταδιακή έκπτωση της λειτουργίας του.
     
  • Σε δυσχέρεια στο μεταβολισμό των απλών ζαχάρων: κατανάλωση απλών ζαχάρων μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να μεταβολίσει ο κάθε οργανισμός, πυροδοτεί φλεγμονές και είναι σημαντικός δείκτης για την πορεία των αυτοάνοσων.
     
  • Στην αντίσταση στην ινσουλίνη: η ινσουλίνη λειτουργεί ως κατασταλτικός παράγοντας στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης διαταράσσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, επιδεινώνουν την αυτοανοσία και επιταχύνουν την καταστροφή των οργάνων που πλήττονται από το νόσημα. 
     
  • Στο μεταβολισμό των νευροδιαβιβαστών: ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η αδρεναλίνη μεταβιβάζουν μηνύματα μεταξύ των κυττάρων και ρυθμίζουν τη λειτουργία του νευρικού και ορμονικού συστήματος. Οι μεταβολομικές αναλύσεις παρέχουν ακριβή εικόνα για την έκκριση των συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών.
     
  • Στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων: η σχέση μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών είναι σημαντικός δείκτης για την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τις φλεγμονές, ενώ παράλληλα παίζουν κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της φυσιολογικής απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος.
     
  • Στην κατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού: αλλοίωση του μικροβιώματος συνδέεται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και της ικανότητας του να ξεχωρίζει μεταξύ των δικών του ιστών και εξωγενών στοιχείων, όπως παθογόνα μικρόβια και ιοί.
 

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αξιολογούνται από την επιστημονική ομάδα της κλινικής μας, ώστε να διαμορφωθεί το θεραπευτικό πλάνο, που ταιριάζει στον κάθε ασθενή. 
 
Μέχρι και λίγα χρόνια πριν, η ακριβής καταγραφή των ελλείψεων σε κάθε άτομο ήταν ιδιαίτερα δύσκολη με τις κλασσικές μεθόδους μέτρησης. Έτσι η διόρθωση τους βασιζόταν σε γενικές οδηγίες. Τα τελευταία χρόνια, αυτή η ευαίσθητη μέθοδος μέτρησης, που ανιχνεύει μικρά μόρια στον οργανισμό, παρέχει ακριβή εικόνα για την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου.

Ο εντοπισμός και η διόρθωση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που σχετίζονται με την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τη φλεγμονή: 
 

  • Βελτιώνει την ποιότητα ζωής και έχουν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα του ασθενούς
  • Μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης επιπλοκών 
     
  • Βελτιώνει την ανταπόκριση στη φαρμακευτική θεραπεία
     
  • Μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης άλλου αυτοάνοσου νοσήματος
     
  • Μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακού νοσήματος και διαβήτη
     
  • Μειώνει το αίσθημα κόπωσης και ενισχύουν τα επίπεδα ενέργειας 
     
  • Βελτιώνει το μεταβολισμό του σακχάρου και των λιπιδίων
     
  • Βελτιώνει την πορεία της νόσου 

Συνήθως απαιτούνται 6-8 μήνες για την επίτευξη μιας σημαντικής αλλαγής, ένα έτος για να σταθεροποιηθεί ο οργανισμός σε ένα καλύτερο επίπεδο λειτουργίας και δύο χρόνια για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων.

Μέσα από την κλινική μας εμπειρία έχουμε διαπιστώσει ότι η διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού σε βιταμίνες και άλλα στοιχεία και η αποκατάσταση των μεταβολικών διαταραχών, βελτιώνουν την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τη φλεγμονή, επιταχύνει τις διαδικασίες επούλωσης και μειώνει τη συμπτωματολογία όπως το αίσθημα πόνου, τη χρόνια κόπωση, τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας. Σταδιακά οι ασθενείς βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τους, και παρατηρούν μια σταθερή βελτίωση.

 

Βιβλιογραφικές Αναφορές:
 
  1. Insulin Resistant Pathways are associated with Disease Activity in Rheumatoid Arthritis and are Subject to Disease Modification through Metabolic Reprogramming; A Potential Novel Therapeutic Approach," Lorna Gallagher  Sian Cregan  Monika Biniecka, et al.  Arthritis and Rheumatolology. Dec. 16, 2019.
  2. Chronic Inflammation in the Context of Everyday Life: Dietary Changes as Mitigating Factors. Margină, D.; Ungurianu, A.; Purdel, C.; Tsoukalas, D.; Sarandi, E.; Thanasoula, M.; Tekos, F.; Mesnage, R.; Kouretas, D.; Tsatsakis, A. Int. J. Environ. Res. Public Health 2020, 17, 4135.
  3. Targeted Metabolomic Analysis of Serum Fatty Acids for the Prediction of Autoimmune Diseases. Dimitris Tsoukalas, Vassileios Fragoulakis, Evangelia Sarandi et. al. Frontiers in Molecular Biosciences, Metabolomics, 2019
  4. Prediction of Autoimmune Diseases by Targeted Metabolomic Assay of Urinary Organic Acids. Dimitris Tsoukalas et al. Metabolites. 2020 Dec 8. 
  5. Gut Microbiota as a Trigger for Metabolic Inflammation in Obesity and Type 2 Diabeteσ. Torsten P. M. Scheithauer et al. Front. Immunol., 16 October 2020.
  6. Insulin resistance per se drives early and reversible dysbiosis-mediated gut barrier impairment and bactericidal dysfunction  Author links open overlay panelDalaleGueddouri et al. Molecular Metabolism, March 2022
  7. Metabolic syndrome, autoimmunity and rheumatic diseases  Gabriela Medina et al. Pharmacol Res . 2018
  8. Hidden Hunger in the Developed WorldBiesalski HK. The Road to Good Nutrition. Basel, Karger, 2013, pp 39–50 https://doi.org/10.1159/000355992
  9. Low micronutrient intake may accelerate the degenerative diseases of aging through allocation of scarce micronutrients by triage. Bruce N. Ames. PNAS 2006. https://www.pnas.org/content/pnas/103/47/17589.full.pdf
  10. Prolonging healthy aging: Longevity vitamins and proteins Bruce N. Ames PNAS October 23, 2018. https://www.pnas.org/content/115/43/10836
  11. Dietary micronutrients in the wake of COVID-19: an appraisal of evidence with a focus on high-risk groups and preventative healthcare. McAuliffe S, Ray S, Fallon E, et al. BMJ Nutr Prev Heal 2020:bmjnph-2020-000100.
  12.  Non-communicable Diseases in the Era of Precision Medicine: An Overview of the Causing Factors and Prospects. Dimitris Tsoukalas et al. Bio#Futures. Springer, Cham. May 2021.
  13. Micronutrient deficiencies in patients with COVID-19: how metabolomics can contribute to their prevention and replenishment. Dimitris Tsoukalas1,2 and Evangelia Sarandi2,3 BMJ Nutri Prev Heal. Nov. 2020; bmjnph-2020-000169
  14. Dietary factors in rheumatic autoimmune diseases: a recipe for therapy? Shani Dahan, Yahel Segal1 and Yehuda Shoenfeld. NATURE REVIEWS | RHEUMATOLOGY. 13 Apr 2017.
  15. Metabolic pressure and the breach of immunological self-tolerance Veronica De Rosa, Antonio La Cava & Giuseppe Matarese. 18 October 2017. Nature Immunology
  16. The Autoimmune Connection. Essential Information for Women on Diagnosis, Treatment, and Getting On With Your Life Rita-Baron Faust, Jill P. Buyon. 2016 McGraw-Hill Education
  17. Insulin Resistance in Chronic Diseas
  18. The end of inflammation? New approach could treat dozens of diseases. National Geographic MARCH 4, 2022
  19. Thyroid disease and the metabolic syndrome Mehran et al. urrent Opinion in Endocrinology & Diabetes and Obesity: October 2019 https://journals.lww.com/co-endocrinology/Abstract/2019/10000/Thyroid_disease_and_the_metabolic_syndrome.7.aspx
  20. Introducing the thyroid gland as another victim of the insulin resistance syndrome. Jorge Rezzonico et al. Thyroid 2008. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18346005/
  21. An update on psoriasis and metabolic syndrome: A meta-analysis of observational studies. Sanminder Singh, Paulina Young, April W. Armstrong; Published: July 18, 2017. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0181039
  22. Psoriasis and insulin resistance: a review. Rhea Fitzgerald, Muriel Sadlier, Maureen Connolly and Anne Marie Tobin, Ireland. Christopher T. Ritchlin, M.D., M.P.H., Robert A. Colbert, M.D., Ph.D., and Dafna D. Gladman, M.D. N Engl J Med 2017; 376:957-970March 9, 2017DOI: 10.1056/NEJMra1505557.
  23. Metabolic syndrome and systemic lupus erythematosus: the connection. Chi Chiu Mok. Expert Rev Clin Immunol . 2019 Jul
  24. Healthy lifestyle habits for patients with systemic lupus erythematosus: A systemic review. Maria DoloresRodríguez HuertaBN et al. Seminars in Arthritis and Rheumatism February 2016.
  25. Metabolomic profile of insulin resistance in patients with multiple sclerosis is associated to the severity of the disease  Author links open overlay panelAlejandroRuiz-Argüelles et al. Multiple Sclerosis and Related Disorders. 2018 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2211034818302918
  26. Metabolic syndrome, autoimmunity and rheumatic diseases. GabrielaMedina et. al. Pharmacological Research Volume, July 2018.
  27. Metabolic syndrome and chronic diseases 
  28. Fathoming Metabolism. Harvard Magazine.
Επιμέλεια Κειμένου: Επιστημονική Ομάδα Metabolomic Medicine

Συνεργαζόμαστε με ερευνητές και ιδρύματα σε όλο τον κόσμο για να παρέχουμε τις πιο προηγμένες και ακριβείς αναλύσεις.
Δείτε την κλινική

Ποιοι Είμαστε

www.metabolomicmedicine.com Η Επιστημονική Ομάδα της Metabolomic Clinic αποτελείται από εξειδικευμένους κλινικούς ιατρούς που μοιράζονται μαζί σας την εμπειρία τους στην αιχμή της σύγχρονης ιατρικής. Δείτε τους όλους
Ας κρατήσουμε επαφή.
Εγγραφείτε στο newsletter και κατεβάστε δωρεάν τον οδηγό για όσους έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο νόσημα.